Category: Genel

Prof. Dr. Mahmut Bozan

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilânı üzerinden bir asır geçti. 1876 yılında çıkılan demokrasi yolculuğu 1. Cihan Harbi ve sonrasında yapılan milli mücadelenin ardından maalesef ki önce otoriter, daha sonra da totaliter bir renge büründü. Türkiye çok partili hayata ancak 1950 yılında dönebildi. Milli iradeye itaati hazmedemeyen diktatörlük yanlıları ne yazık ki ihtilallerle gelişimin önünü tıkayarak Türkiye’nin milletler arası sahnede hak ettiği yeri almasını engellediler. Türkiye’yi demokratik bir cumhuriyet olmaktan alıkoyan ve bürokratik bir diktatörlük olması için çalışan pek çok mahfil bulunmakla birlikte bunların başında demokrasinin ana oyuncularından olan bir siyasi partinin bulunması dünyada eşine az rastlanır bir durumdur. Bu parti maalesef cumhuriyeti kurmakla öğünen Halk Fırkasıdır. Daha sonra Cumhuriyet Halk Partisi adını alan bu hareketin halkı temsil gibi bir anlayışı hiçbir zaman olmamıştır. “Halka rağmen halk için” şeklinde formüle edilen kendilerine göre “devrimci” bir anlayışla halkı zorla kendi ideolojik çizgilerine getirmeye çalışmışlar, milletin iradesine göre kendini yenilemek yerine, milleti kendi iradesine tabi kılmanın yollarını aramışlardır. Bu yollar bazen içinde ihtilâl kışkırtıcılığı, darbe teşvikçiliği veya darbe iştirakçiliği ve kamu gücünü milletin değerleri aleyhine kullanma gibi gayrı meşru araçları da içinde barındırabilmiştir.

1950 yılında “beyaz ihtilal” denilen halk hareketi ile kansız ve kavgasız olarak 27 yıllık tek parti iktidarının bitirilmesi ve millî iradenin ülke yönetimine el koymasını CHP asla içine sindirememiştir. Milli iradenin vermediği iktidara, muhtıra ve ihtilâllerle ulaşmaya çalışmıştır. İsmet İnönü’nün Adnan Menderes’i tehdit bâbında söylediği meşhur; “Şartlar tamam olduğunda milletler için ihtilâl meşru bir haktır. Bu yolda devam edersiniz ben de sizi kurtaramam.” tehdidinin üzerinden kısa bir süre sonra 27 Mayıs darbesinin yapılması, Başbakan ve iki bakanının asılması CHP’nin değişmeyen kimliğini ortaya koymaktadır. Zira daha sonra yapılan darbe teşebbüsleri ve darbelerin hepsiyle CHP ya irtibatlı ya da gizli-açık teşvikçi olmuş, darbe anayasalarının da hem yapımlarında hem de savunulmasında hep ön sıralarda bulunmuştur.

Halkta derin bir güvensizlik doğuran ve parlamento dışı güçleri hâkim kılan özelliklere sahip 1961 darbe anayasasının 4. Maddesinde “Egemenlik kayıtsız şartsız Türk Milletinindir. Millet egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organlar eliyle kullanır.” Denilerek TBMM tek yetkili organ olmaktan çıkarılmış, milli irade birtakım bürokratik kurumlar arasında paylaştırılmıştır. TBMM’nin yanına bir Cumhuriyet Senatosu eklenerek halkın oyu ile seçilemeyen ihtilalciler ölünceye kadar kontenjan senatörü adıyla buraya doldurulmuştur. Seçim kanunu değiştirilerek çoğunluk sisteminden koalisyonları netice verecek nisbi temsil sistemine geçilmiştir. Buna rağmen TBMM’de etkili bir güç oluşturamayan CHP ve özellikle içinde bulunan Marksist kanat değişik yollar aramaya başlamıştır. 1971 askeri muhtırası ile iktidardan düşürülen Süleyman Demirel’in karşısına bu kez CHP’nin başına geçen Bülent Ecevit çıkarılmıştır. Adalet Partisi ise parçalanarak bünyesinden iki parti daha çıkarmıştır. O dönemde sağ blok Milli Selamet Partisi ve Demokrat Parti ile üç parçaya ayrılmış, 1973 seçimleri ile Bülent Ecevit’in yıldızı parlatılmaya başlanmıştır. CHP-MSP koalisyonu ve akabinde yapılan 1974 Kıbrıs harekâtındaki başarı rüzgârını arkasına alan “Karaoğlan” büyük bir umutla 1977 seçimlerine girmiştir. CHP 1977 genel seçimlerinde sandıktan birinci parti olarak çıkmayı başarmış, 450 milletvekilliğinden 213’ünü alarak 13 milletvekili eksiğiyle neredeyse kıl payı iktidarı elinden kaçırmıştır. Daha sonra bunu telafi etmek için Güneş Motel’de yapılan pazarlıklar sonucu Adalet Partisi’nden bakanlık vererek kopardığı 13 milletvekili ile iktidara gelse de burada bir yıl bile kalamayacaktır. Bu hâdisenin 14 Mayıs 2023 seçimlerinde Kemal Kılıçdaroğlu’nun destek karşılığı Cumhurbaşkanı yardımcılığı vemilletvekili dağıtımını hatırlatmasına da şaşmamak lazımdır. Mâlum ya tarih tekerrür etmektedir.

CHP’nin % 41,4 ile 213 milletvekili çıkardığı 1977 seçimleri çok sık atıf yapılan bir motivasyon aracı olarak kullanılmıştır. Bu makalede CHP’nin çok öğündüğü seçim başarısı mercek altına alınmaktadır. Çünkü 1977 seçim başarısının üzerinde bazı soru işaretleri bulunmaktadır. Bu durumun açıklanarak tarihe bir not düşülmesi ihtiyacı bu makalenin yazılmasına sebep olmuştur.

Temel soru, 1977 yılında yapılan genel seçimler ne kadar dürüst ve şaibesizdi? Türkiye’de sosyalizmin kansız ve üstelik seçim yoluyla iktidara gelmesi umudu o yıllarda sol ve sosyalist kesimde gerçek bir heyecan doğurmuş olabilir. Ancak İttihat ve Terakki geleneğinden gelen CHP’nin 1911 sopalı seçimleri ile 1946 açık oy gizli tasnif türü demokrasi literatüründe görülmeyen türden seçim kazanma sicili dikkate alındığında 1977 seçimlerinin dikkatle incelenmesi daha bir önem arz etmektedir.

Konu yorum ve mülahazalardan öte, sayısal verilerin ortaya koyduğu gerçeklerle değerlendirilmek zorundadır. Türkiye’nin nüfus artış hızı seçimin yapıldığı dönemde ortalama %2 civarında seyretmektedir. Nüfus artış hızına paralel olarak seçme yaşına gelen vatandaş sayısında da benzer bir artışın olması beklenir. Seçmen sayısını nüfus artış hızı dışında etkileyen bir başka faktör ise seçmen yaşıdır. Mercek altına alınan 1977 seçimlerinde ve bir önceki 1973 seçimlerinde seçmen yaşı 21 iken 1983 seçimlerinde 19 yaşın bittiği tarih yani 20 yaşına giriş olarak belirlenmiştir. Hem nüfus artış hızı, hem de seçmen yaşının aşağı çekilmesi sebebiyle 1977 seçimlerinden sonra normalde seçmen sayısında artış beklenir. 1950-2002 yılları arasında yapılan genel seçimle ilgili Yüksek Seçim Kurulunca açıklanan seçmen sayıları ile kullanılan oy oranları hem Tablo 1’de, hem Şekil 1’de görülmektedir

Tablo 1: 1965-1995 Arası Genel Seçimlerde Seçmen Sayısındaki Artışlar (000)

1965 yılından itibaren seçmen sayısında nüfus artış hızına paralel bir artış trendi görülürken 1977 yılında garip bir sıçrama ve 1983 yılında ise çok büyük bir düşme görülmektedir. Oysa normal nüfus artışı %2’lik bir seyir göstermekte olduğu için 1977 yılındaki seçmen sayısının 16.798.000 (335.960×4=1.343.840)=18.141.840 olması gerekirdi. Yani 1973 seçimlerini müteakiben yapılan 1977 genel seçimlerinde yaklaşık 18.141.840 seçmen oy kullanacakken 21.207.000 seçmen ortaya çıkmıştır. Bunun mânası 3.065.160 kadar bir seçmen fazlalığı bulunmaktadır. Bu fazlalığa “hayali seçmen” veya bu hayali seçmenler sandık başına gittikleri için “mükerrer oy” diyebiliriz. Bu hayali seçmenler sonraki seçimde ortadan kaybolmaktadırlar. Nitekim daha sonra seçmen sayısındaki artış normal hale gelmektedir.

Şekil 1: Türkiye’de 1950-2002 Yılları Arası Seçmen Sayıları ve Kullanılan Oy Oranı

Şimdi cevabı aranan soru şudur: Bu hayali seçmenler kimin seçmenleridir ve hangi parti veya partilere oy vermişlerdir? Bu cevabı bulmak için o günlerde Türkiye’nin içinde bulunduğu siyasi atmosferi analiz etmemiz gerekmektedir. Türkiye’de sıkıyönetim ilan edilmesine rağmen terör kırda, sokakta ve canın istediği her yerde can almakta, Marksist militanlar kurtarılmış bölgeler ve Fatsa gibi komünler kurmakta veya kurulmasına -ilerde bir darbe için zemin hazırlanmak amacıyla- müsaade edilmektedir[¹]. Buralarda devlet gibi hareket edenlerin hayali seçmen kurgulaması ve oy kullandırması zor olmayacaktır. Günün siyasi söylemi Türkiye’ye Marksizm’i seçim yoluyla getirmektir. Bu amaçla tüm sol fraksiyonlar birleşmiştir. Şekil 2’den de görüldüğü üzere neredeyse oylarını ikiye katlayan parti CHP’dir.

Şekil 2: AP ve CHP’nin 1965-1983 Arası Seçimlerdeki Oy Oranları

1980 ihtilalinden sonra sağ oylar için iki parti, sol oylar için tek parti olduğu halde 1983 yılında CHP yerine seçime giren Halkçı Parti’nin oylarında gerileme görülmektedir. Nitekim daha sonraki seçimlerde mükerrer oy kullanımını engellemek için seçmen parmağına 24 saat çıkmayan boya sürülmesi seçimlerin ayrılmazı haline gelmiştir. Bu tablo bize mükerrer oyların çok yüksek oranda CHP’ye gitmiş olabileceğini göstermektedir.

Konuyla ilgili o günlerde gazete ve dergilerde yazılanlar incelendiğinde mükerrer oy tartışmasının yapıldığı, Süleyman Demirel’in “Himalayalardan boya getirteceğim!” diye bağırdığı görülür. 1946 seçimlerinde “açık oy, gizli tasnif”le tarihe geçen CHP’nin bu günlerde de sanki sandıklara müdahale varmış gibi “sandığa sahip çıkma” beyanatları ve oy sayımları devam ederken zafer ilanatları o cenahta pek fazla bir değişimin yaşanmadığını göstermektedir.

Sonuç, en iddialı olduğu 1977 seçimlerinde iktidara gelemeyen CHP, sağ partilerin omuzlarına basarak Millet İttifakı adı altında girdiği 14 Mayıs 2023 milletvekili seçimlerini de kaybetmiştir. Yarınki Cumhurbaşkanlığı 2. tur seçimleri CHP’nin tek başına iktidara gelemeyeceği gerçeğini bir kez daha teyit edecektir. Eğer milletin değerleriyle anlaşma ve milli iradeye ram olma yoluna girmezse CHP için sonuç hiçbir zaman değişmeyecektir.

---

[^1] Nitekim 1980 askeri darbesinin 2. Ordu Komutanı Bedrettin Demirel darbeyi bir yıl önce plânladıklarını ancak “şartların olgunlaşması” için beklediklerini ifade edecektir. Bu beyanatın darbenin başı Kenan Evren’in sınıf arkadaşı tarafından kamuoyuna pervasızca verilmesi terörün ne amaçla kullanıldığını ve vatan evlatlarının kanının siyasi ihtiraslar için nasıl heder edildiğini ortaya koyan ibretlik bir vesikadır.

Prof. Dr. Mahmut Bozan

14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekilliği Genel Seçimleri kamuoyu araştırma şirketlerini yeniden Türkiye’nin gündemine taşıdı. Öyle ki seçim öncesi oyları düşük gösterilen MHP Genel Başkanı mealen “14 Mayıs seçimlerinde kamuoyu araştırma şirketlerinin mahv-ı perişan olduklarını, itibarlarının yerlerde süründüğünü” ifade ederek araştırma şirketlerini “melanet bir projeye hizmet etmekle” itham etti. Keza Recep Tayyip Erdoğan da katıldığı bir TV programında “araştırma şirketlerinin gerçeği çarpıttığını, partileri kullandığını, yalan-yanlış pazarlamalarla maişetlerini temin yoluna gittiklerini, bu sebeple de onlara inanmadığını” söyledi. Meselenin Millet İttifakındaki yansımaları daha da vahim oldu. Zira araştırma şirketlerinin büyük çoğunluğu “iktidar garantisi” ile Millet İttifakını yanıltarak aday ve ittifak pazarlıklarını yanlış yönlendirdi. Bunu fark eden Meral Akşener’in çabaları da fayda vermedi. İşte bu yaşananlar sebebiyle Türkiye’deki kamuoyu anket şirketlerini mercek altına almak ve meseleyi vuzuha kavuşturmak zarureti ortaya çıkmıştır.

Önce 14 Mayıs 2023 seçim sonuçları ile kamuoyu araştırma şirketlerinin seçimlerle ilgili “araştırma” sonuçlarını mukayese edelim. Tablo 1’de de görüldüğü üzere cumhurbaşkanı seçiminde birinci turda yurt içinde 60 milyon 721 bin 745 kayıtlı seçmenden 53 milyon 993 bin 683’ü oy kullandı. Oyların 52 milyon 972 bin 934’ü geçerli, 1 milyon 20 bin 749’u geçersiz sayıldı. Seçime katılma oranı yüzde 88,92 oldu. YSK’nın kesin sonuçlarına göre R. Tayyip Erdoğan geçerli oyların %49,52’sini, Kemal Kılıçdaroğlu % 44,88’ini, Sinan Oğan % 5,17’sini, adaylıktan çekilmesine rağmen Muharrem İnce oyların % 0,43’ünü aldı.

Tablo 1: Cumhurbaşkanlığı Seçimi 1. Tur Sonuçları

Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu

Şimdi de kamuoyu araştırma şirketlerinin en son yayımladıkları seçim sonuçlarına bakalım. Tablo 2 incelendiğinde BETİMAR, OPTİMAR, SONAR ve GENAR dışındaki tüm şirketlerin kabul edilemez hata payları ile Kılıçdaroğlu lehine sonuç ilan ettikleri görülmektedir. Hatta bu şirketlere bakılacak olursa denilebilir ki Tayyip Erdoğan ile Kemal Kılıçdaroğlu yer değiştirmekte ve ilk turda Tayyip Erdoğan seçimi kaybetmektedir.

Tablo 2: Kamuoyu Araştırma Şirketlerine Göre 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı Seçimi Sonuçları

Kaynak: Euronews

Milletvekili seçimlerine gelince, benzer şekilde YSK’nın açıkladığı 28. Dönem milletvekili seçim sonuçları ile kamuoyu araştırma şirketlerinin açıkladığı seçim sonuçları arasında mâkul hata paylarını çok aşan farklılıklar bulunmaktadır. Kamuoyu araştırma şirketlerinin seçim anket sonuçlarından önce sandıktan çıkan sonuca bakılacak olursa Cumhur İttifakı’nın %49.38 oy oranı ile 323 milletvekili çıkardığı ve meclis çoğunluğunu elde ettiği görülmektedir. Millet İttifakı ise %35.16 oy oranı ile 211 milletvekili çıkararak ana muhalefet gurubunu teşkil etmektedir. Emek ve Özgürlük İttifakının % 10.39 ile 66 milletvekili çıkardığı, Ata İttifakı’nın % 2.39 ile milletvekili çıkaramadığı, keza Sosyalist Güç Birliği İttifakının da % 0.28 ile milletvekili çıkaramadığı görülmektedir. İttifaklar altında seçime giren partilerin kazandığı milletvekili sayıları ise Tablo 3’de görülmektedir. AK Parti bu seçim döneminde oy kaybederek kuruluş yıllarına geri dönmüştür. MHP ise araştırma şirketleri ortalamasının 3 puan üzerine çıkmıştır.

Tablo-3: Partilere Göre 28. Dönem Milletvekili Dağılımı

Kaynak: Anonim

Burada üzerinde durulması gereken husus ise yine kamuoyu araştırma şirketlerinin yayımlamış olduğu seçim anketlerindeki fahiş hatalardır. Özellikle MHP ile ilgili sonuçlar şirketlerin güvenirliğini ciddi şekilde sorgulamaya açmıştır. Anketlerin ortalamasına göre MHP’nin oyu yüzde 7,2’yi geçmemektedir. Bu sebeple MHP seçim sonrası bu şirketler hakkında kamuoyunu yanıltma ve kasten yönlendirme iddiasıyla mahkemeye gideceğini ilan etmiştir.

Kamuoyu araştırma şirketlerinin seçimlerle ilgili saha çalışmalarında bu kadar büyük hatalar yapması halk nezdinde güvenirliklerini kaybetmelerine sebep olduğu gibi “araştırma” kavramını da tartışmalı hale getirmektedir. Daha açık söylemek gerekirse kamuoyu araştırma şirketlerinin halkı doğru olarak bilgilendirmekten ziyade bilimi kullanarak danışmanlık yaptığı siyasi parti veya görüş doğrultusunda toplumu yönlendirmeye çalıştığı ve bu yolla menfaat elde ettiği kanaati güç kazanmaktadır. Zira bu şirketlerin kurumsal yapıları, şeffaflıkları, denetime açıklık ve hesap verebilirlik seviyeleri oldukça düşüktür. ESOMAR^[1] ve TÜAD^[2] gibi dernek üyelikleri sınırlı olduğu gibi bu dernekler üzerinden denetime açıklıkları da şüphelidir.

Bilimi, hakikati ortaya çıkarmak için güvenilir bir değer aracı olmak yerine menfaat temininde bilimin güvenirliğini istismar etmek hem bu şirketlere zarar vermekte hem de dünya çapında araştırma şirketlerimizin ortaya çıkmasını engellemektedir. Bu müptezelliğin ortadan kaldırılmasında birinci vazife kamuoyu araştırma şirketlerinin bizzat kendilerine düşmektedir. Bu şirketlerle işbirliği yapan medya organları da onların suç ortaklarıdır. Diğer bir sorumlu kurum ise akademidir. Akademisyenlerin bu alana el atması, bilimsel toplantılar ve yayımladıkları bildiri ve makalelerle “araştırma” kavramının istismarına engel olmaya çalışması caydırıcı olabilir. Bu şirketlerin zarar verdiği siyasi parti veya kuruluşlar da –MHP örneğinde olduğu gibi- yasal yollardan haklarını arayabilirler. Böylece “meydanın boş olmadığı” vahşi kapitalizmin “bırakınız yapsınlar” dönemi gibi “bırakınız atsınlar, bırakınız salon araştırmalarını alan araştırması diye yuttursunlar” dönemi sona erecektir.

Araştırma şirketlerinin bizzat “araştırma” kavramına verdiği zarar o kadar büyümüştür ki artık mahalle sakinleri site kapılarına “dilenci ve araştırmacı giremez” tabelaları asmaya başlamışlardır. İstatistik biliminin revaçta olduğu dönemde araştırma gibi istatistik kavramı da o kadar istismar edilmişti ki halk arasında “yalan, kuyruklu yalan, istatistik” tekerlemesi meşhur olmuştu. Yani ilmîliği istismar edilen istatistik aldatmada kuyruklu yalanı da geride bırakmıştı. Şimdi o tekerlemeye araştırma da eklenmiştir. Artık “yalan, kuyruklu yalan, istatistik, araştırma” denilmektedir. Her şeyin istismar edilerek değersizleştirilmesi çok tehlikeli bir gidişe kapı aralamaktadır. İnsanların yardım duygularının istismarı yardım yapma duygusunu öldürdüğü gibi güven duyulması gereken adliye gibi, akademi gibi, araştırma kurumu vb. gibi yapılara güvensizliğin artması da toplumun âhengini bozmakta, huzurunu kaçırmakta, yanlış yolları alternatif haline getirmektedir.

BAKAD web sayfasındaki 10 Mayıs 2023 tarihli “Başkanlık Seçimlerinde Son Dönemeç; Ön Koalisyonlu İttifakın Hezimeti” başlıklı yazımda sadece gözlemlerime dayanarak ve mevcut verileri analiz ederek seçim sonuçlarını ilan ederken “saha çalışması” yaptığını iddia eden araştırma şirketlerinin kahir ekseriyetinin Millet İttifakının seçimleri kazanacağını ilan etmesi nasıl açıklanabilir? 28 Mayıs 2023 Pazar günü ikinci turu yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de sonuç ayan-beyan ortada iken, hatta birinci tur seçimlerinden birkaç puan daha fazla oyla R. Tayyip Erdoğan’ın seçileceği görülmekte iken “kamuoyu oluşturma şirketlerinin” sezon hasılatını âzamileştirmek için pişkin pişkin bildik tavırlarını sürdürmeleri pes dedirtmektedir.

Bu yazı kamuoyu araştırma şirketlerine bir çağırı olduğu gibi onların müşterilerine de başta siyasi partiler olmak üzere bir çağırıdır. Medya kuruluşlarına ve akademisyenlere de bir çağırıdır. Hatta hükümete de bir çağırıdır.  Gelin el birliği ile “araştırma” kavramının istismarına engel olalım. Dünya çapında güven veren inşaat firmalarımız olduğu gibi dünya çapında güvenilen araştırma şirketlerimiz de olsun, Türk ve İslâm dünyası başta olmak üzere küresel siyaset pazarının büyükleri içine biz de girelim.

---

^[1] ESOMAR için bkz. https://directory.esomar.org/results.php?alpha=1&country_id=189

^[2] TÜAD için bkz. https://tuad.org.tr/uyeler/tuzel-uye-arastirma-firmalari

2023 Başkanlık Seçimleri Oy Pusulası

Prof. Dr. Mahmut BOZAN

14 Mayıs seçimlerine günler kala saflar netleşmeye başladı. Geçen zaman zarfında yapılan müzakere ve muhakemeler AK Parti üzerindeki istifhamları büyük oranda dağıttı. Bunda iktidarın gayretlerinden ziyade Millet İttifakının zaafları, kompozisyonu ve kozmopolitliği, inandırıcı olmayan vaatleri ile destekçilerinin millet nazarındaki şaibeli tavırları önemli rol oynadı. Cumhurbaşkanlığı için yarışan dört adaydan Muharrem İnce ve Sinan Oğan eğer seçimi ikici tura bırakmak gibi bir başarı sağlayamazlarsa sembolik değerden öte bir iddia taşımayacaklardır. Yarış neticede Cumhur İttifakının adayı Recep Tayyip Erdoğan ile Millet İttifakının adayı Kemal Kılıçdaroğlu arasında geçecektir. Şimdi bu iki adayla ilgili bir durum analizi (GYFT/Güçlü yön, Zayıf yön, Fırsat, Tehdit) yapalım.

Birinci olarak R. Tayyip Erdoğan, 20 yıllık iktidarı döneminde yaptıkları ile halkın gözü önündedir. Güçlü yönlerine bakıldığında; sosyolojik olarak halkın inanç, örf, adet ve kültür değerleriyle birebir örtüşmekte olduğu görülür. 20 Yıllık icraatlarında halkın hayat standardı ve dolayısıyla de refah seviyesi yükselmiş, biriken pek çok mesele onun iktidarı döneminde çözüme kavuşmuştur. Halkı bizar eden başörtüsü meselesi, silahlı bürokratların itaat altına alınması, yargı reformu, eğitim, sağlık, ulaştırma ve altyapı ile ilgili düzenlemeler, savunma sanayiindeki devasa hamleler ve terörün dâhilde tehdit olmaktan çıkarılması, uluslararası ilişkilerde hegemonik güçlere yaslanmak yerine kendi milli siyasetini takip etme, bu meyanda Ayasofya’yı müzelikten kurtararak câmi kimliğine kavuşturma, Türkiye’nin çehresini değiştiren hızlı trenler, otoyollar, hava limanları, köprü ve tüneller, şehir hastaneleri ve üniversiteler gibi uzayıp giden pek çok alanda AK Parti iktidarının imzası vardır. Bu sebepledir ki 20 yıldır halkın tasvibine mazhar olmaktadır. Koalisyonlara yol açan parlamenter sistem yerine siyasi istikrarı netice veren başkanlık sistemine geçilmiş olması da AK Parti’nin güçlü yanları arasında sayılabilir.

Zayıf yönlerine gelince; iktidarda olmanın getirdiği yıpranmışlıklar, “metal yorgunlukları”, personel istihdamında asla kabul edilemeyecek kayırmacılıklar, 15 Temmuz 2016 yılında yapılan darbe teşebbüsünde “ihanet, ticaret, ibadet” değerlendirmesi yerine “irtibatlı, iltisaklı, ucundan değmiş, kenarından bulaşmış” denilerek tüm cemaat mensuplarının aynı kefeye konulması ve fiilen darbe teşebbüsünde bulunmadığı halde “okuluna gitmiş, gazete ve dergisine abone olmuş veya bankasına para yatırmış” gibi hepsi kamu denetimine tabi olan kurumlar üzerinden sigaya çekilmesi en başta gelen hususlardır. Eğer 15 Temmuz darbe teşebbüsünün sorumluluğu ihanetle sınırlı kalsaydı veya ibadet edenleri kapsamasaydı o büyük kitle ciddi bir nefis muhasebesi ile baş başa kalacaktı ve siyasi tablo bugünkü kadar zora girmemiş olacaktı. Zira şimdiye kadar hiçbir darbe ve darbe teşebbüsünde taraftarlar yargılanmamıştır. Hükümet “ele ve fiile bakar, kalbe bakamaz, niyet okuyuculuğu yapamaz.” Kaldı ki uzunca bir dönem Gülen cemaati ile AK Parti kadroları birlikte çalışmış olmasına rağmen hiçbir zaman siyasi irtibat, iltisak sayfaları açılmamıştır. Diğer bir husus ise yıllarca beraber çalıştıkları ve cumhurbaşkanlığı, başbakanlık, başbakan yardımcılığı veya bakanlık gibi çok önemli makamlarda bulunan arkadaşlarını muhalif cepheye itmek veya sahip çıkamamak, zengin insan kaynağını israf etmek de Tayyip Erdoğan’ın zayıf yönleri arasındadır.

Analizin ikinci ayağı olan fırsat ve tehditlere bakıldığında, Millet İttifakı’nın zaafları AK Parti için fırsat pencereleri açmakta, 20 yıllık AK Parti iktidarı ile büyüyen ve bugün oy kullanma hakkına sahip olan gençlerin algı ve beklentileri ile son dönemde yaşanan iktisadi krizlerin halkta yeni arayışlara yol açması ve İyi Parti, Saadet Partisi, Demokrat, Gelecek ve Deva Partilerinin Millet İttifakında yer alarak halkın hâfızasındaki CHP imajını yumuşatması da AK Parti ve Cumhur İttifakı için tehdit olarak ifade edilebilir.

Milet İttifakının cumhurbaşkanı olan Kemal Kılıçdaroğlu’na gelince, oy oranı %25 civarında olan CHP’yi mahalli idareler seçiminde tecrübe ettikleri bir ittifak üzerinden başarılı kılan formülü 14 Mayıs seçimlerinde tekrar edecek bir stratejiyi hayata geçirmesi birinci derecede güçlü yan sayılabilir. Zira CHP’nin siyasi çizgisi halkın üçte ikisi tarafından tasvip edilmemektedir. Münhasıran 1923-1950 yılları arasında totaliter bir despotizmin halka çektirdikleri halen hâfızalardadır. Her türlü hürriyetinden mahrum edilen büyük halk kitleleri eline geçirdiği ilk fırsatta CHP iktidarını –bir daha gelmemek üzere- yok etmiş ve bu güne kadar da CHP asla tek başına iktidara gelememiştir. İşte Kılıçdaroğlu bu imajı yıkmak ve %50+1 halk desteğine ulaşmak için milliyetçi ve muhafazakâr seçmenlere hitap eden diğer ortaklarını kendi adaylığına razı edebilmiştir. Kılıçdaroğlu’nun diğer bir güçlü yanı ise AK Parti’ye öfkeli olan ve mahalli idare seçimlerinde attığı tokatla hırsını alamayan mütereddit eski AK Parti seçmenlerinin varlığıdır. Buna ilaveten Gülen cemaati başta olmak üzere tüm Tayyip Erdoğan düşmanlarını veya muhaliflerini bazı vaatlerle kendisine çekmesi de güçlü yanları arasında sayılabilir. Ayrıca son bir yılda yaşanan iktisadi krizler ve iktidarın bilumum yanlışları da Kılıçdaroğlu hanesine artı puan olarak yazılmaktadır.

Zayıf yanlarına gelince, her ne kadar Kılıçdaroğlu “helâlleşme” adımları atmış olsa da halkın zihnindeki CHP’yi hortlatan Canan Kaftancıoğlu, Sezgin Tanrıkulu ve Ünal Çeviköz gibi partililer hiç eksik olmamakta, özellikle HDP’nin kendisi aday çıkarmayarak Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğini ilan etmesi, hapishanelerdeki terör unsurlarına af mesajları vermesi, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartındaki Türkiye’nin çekincelerini kaldıracağını ilan etmesi halkta bölünme endişelerini arttırmaktadır. Özellikle de tüm terör unsurları ile PKK elebaşlarının Kılıçdaroğlu’nu desteklemeleri bu endişeyi kuvvetlendirmektedir. Millet İttifakı ve Kılıçdaroğlu’nun diğer bir zayıf yanı da “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” olarak çok reklamını yaptıkları “dünyada örneği olmayan” hükümet modelinin gele gele “Ön Koalisyonlu Parlamenter Sistem” olarak arzı endam etmesidir. Şimdiden yedili bir cumhurbaşkanı yardımcılığı gibi garip bir model ortaya çıkmış, ittifakı teşkil eden her partiye önce sağlam birer bakanlık, daha sonra da oy oranlarına göre bakanlık dağıtımları yapılacağı ilan edilmiştir. Bu yamalı bohça tıpkı Ecevit’in 1977 seçimlerinden sonra tek başına iktidar olabilmek için Adalet Partisinden ayarttığı 13 milletvekiline yeni ihdas edilen sözde bakanlıkları dağıtmasını hatıra getirmektedir. Kılıçdaroğlu %50+1’i bulmak için cumhurbaşkanı yardımcılığı, bakanlıklar ve hatta üst bürokrasi makamlarını paylaşmakta bir beis görmemekte, bu makamları rüşvet olarak kullanmaktan çekinmemektedir. Cumhurbaşkanının bağımsız olması için partisiz olması gerektiğini şiddetle savunan Kılıçdaroğlu’nun kendisi aday olunca, eğer seçilirse hükümet sistemini değiştirinceye kadar CHP’nin başında kalacağını ilan etmesi de diğer bir tutarsızlık örneği olarak zaaflarına eklenmektedir.

Başka bir zayıf nokta ise İstanbul ve Ankara büyükşehir belediyelerindeki CHP iktidarının başarısızlıkları, sönük vaziyetleri, seçim öncesi vaatlerini yerine getirmemeleri, personel istihdamında ve adam kayırmadaki üstün performansları, halkı rahatlatacak yatırımları yapmak yerine siyasi propagandalara ağırlık vermeleridir. Buna AK Parti iktidarının yaptığı tüm havalimanı, köprü, baraj, otoyol, hastane, okul gibi altyapı yatırımlarına karşı çıkmaları da eklenebilir. Son günlerde savunma sanayi ile ilgili örtülü itirazları da zihinlerdeki eski CHP kimliğini yeniden uyandırmaktadır.

Diğer bir zayıf nokta da ABD ve önemli Avrupa devletlerinin canhıraş bir şekilde Kılıçdaroğlu’nu desteklemesi ve Tayyip Erdoğan düşmanlığı yapmasıdır. ABD başkanı J. Biden 15 Temmuz 2016 yılında darbe ile deviremedikleri R. Tayyip Erdoğan’ı “muhalefeti organize ederek ” seçim yoluyla düşürmeyi seçim vaadi olarak ifade etmişti. ABD liderliğindeki Batılı ittifakın Tayyip Erdoğan düşmanlığının temel sebebi artık kendilerini dinleyip itaat edecek bir Türkiye bulamamalarından kaynaklanmakadır. Türkiye’nin Suriye-Irak hattında kurulmak istenen terör koridorunu kırması ve ileride ikinci bir İsrail olacak uydu bir PKK devletine geçit vermemesi, daha da ötesi Libya, Doğu Akdeniz ve Karabağ’da Batı politikalarını akmete uğratması, Rusya-Ukrayna harbinde kendi milli siyasetini uygulamada ısrar etmesi gibi pek çok sebeple R. Tayyip Erdoğan’ı kendi siyasetleri açısından behemehal devrilmesi gereken bir lider olarak görmelerine yol açmaktadır. Batı’nın bu politikasını kendi menfaati için müsbet gören Kılıçdaroğlu yanılmaktadır. Zira halk nezdinde batılı devletlerin bu tavrı tasvip edilmemekte, Tayyip Erdoğan karşıtlığı emperyal şer güçlerle yan yana durmak şeklinde algılanmaktadır.

Son olarak Kılıçdaroğlu’na açılan fırsat penceresine AK Parti’nin 20 yıllık icraatının yorgunluğu ve hataları ile toplum kesimlerindeki yeni arayışlar eklenebilir. Tehdit olarak da tüm çabalara rağmen eski CHP’nin bütün ceberutluğu ve korkutucu yüzü ile arkada duruyor olması, zaman zaman da çeşitli vesilelerle tezahür etmesi gösterilebilir.

Analizler bize Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın her şeye rağmen ikinci defa cumhurbaşkanı olarak seçileceğini ortaya koymaktadır. Milletvekili seçimlerinde ise iki ittifakın büyük farklarla değil, nisbeten yakın oranlarda temsil edileceğini göstermektedir.

Prof. Dr. Mahmut BOZAN

27 Nisan 2023 tarihi ileride Türkiye’nin nükleer güce kavuştuğu çok önemli bir gün olarak hatırlanacaktır. Batı’nın teknolojik üstünlüğünü bir sömürü mekanizması olarak kullandığı ve özellikle de İslâm dünyasını kontrol altında tutmanın bir aracı yaptığı dönem biraz daha zayıflamıştır. Etkisiz hale getirilmesi veya en azından dengelenmesi ise Türkiye’de nükleer gücün “nükleer silaha” dönüştürülmesi ile mümkün olacaktır.

Türkiye’nin nükleer santral kurma plânları elbette tek parti dönemlerinde değil, vesayet altında da olsa milli iradenin iktidar olduğu dönemlerde yapılmaya başlanmıştır. Ancak nükleer gücü elde etmek o kadar da kolay olmamıştır. Zira nükleer güç hem enerji hem de silah demektir. Dünya nükleer santral ve nükleer silah haritalarına bakıldığında her ikisinin de emperyalist güçlerin tekelinde olduğu görülmektedir. Haliyle de kolay kolay paylaşılmayacaktır. Bu tavrın izdüşümünü Türkiye üzerinden inceleyebiliriz. Türkiye’nin nükleer enerjideki tarihi seyrine bakıldığında Akkuyu’ya 1976 yılında yer lisansı verilmesine rağmen Demirel dönemi (1968-1969), Ecevit-Erbakan koalisyonu (1975-1976), Özal dönemi (1982-1985) ve Ecevit-Yılmaz koalisyonu döneminde (1998-2000) yapılan ihaleler Batı’nın örtülü ambargoları ve içimizdeki Batı kâselislerinin^[1] propagandaları sebebiyle hep akim kalmıştır. AK Parti iktidarı dönemindede açılan ihalelere Batılı ülkeler rağbet etmedikleri gibi Japonya ve Güney Kore gibi ihalelere girme niyeti olan ülkeleri de engellemişlerdir. Bu yasaklar 2010 yılında aşılmış, Rusya ile anlaşma imzalanarak bu günlere gelinmiş, 27 Nisan 2023’te Türkiye ve Rusya devlet başkanlarının da iştirak ettiği bir merasimle barış için atom enerjisi bayrağı göndere çekilmiş, Akkuyu resmen nükleer tesis hüvviyetini kazanmıştır. Böylece İslâm Dünyasında Pakistan, İran ve BAE’den sonra nihayet Türkiye’de nükleer güce kavuşmuştur.

Teknik detaylarını bir yana bırakarak şu kadarını söylemek mümkündür ki, üçüncü nesil bir nükleer güç santrali olan Akkuyu yılda 35 milyar kWh elektrik üretecek ve Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yaklaşık %10’unu karşılayacaktır. Buna ilave olarak harekete geçecek nükleer yan sanayi ve teknolojiler, bilgi birikimi ve nükleer teknolojiye sahip insan kaynağı^[2] diğer bir önemli meyveyi daha verecektir ki işte bu Batı’nın korkulu rüyasıdır; Türkiye’nin nükleer silah sahibi olma ihtimali. Nitekim Avrupa Parlamentosunun 6 Temmuz 2017 tarihli Türkiye’nin Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerinin askıya alınmasını tavsiye eden raporunda, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projesinden vazgeçilmesi talebi yer almaktadır. Türkiye nükleer enerji santralinden vazgeçmek bir yana Sinop ve Kırklareli İğneada’da da yeni nükleer santrallerin yapımını plânlamaktadır. Peki, bu tavsiyeye imza atan ülkelerde hiç nükleer enerji santrali yok mudur?

Harita 1 incelendiğinde dünya üzerinde nükleer santrallerin fakir ve enerji yoksulu ülkelerden ziyade müreffeh ve gelişmiş ülkelerde toplandığı görülür. Dünyada en çok nükleer reaktörün yer aldığı ABD’de 104 reaktör faal halde ve ABD’yi 58 reaktörle Fransa, 51 reaktörle Japonya, 32 reaktörle Rusya, 21 reaktörle Güney Kore takip etmektedir. 31 farklı ülkedeki 437 nükleer reaktör, dünya elektrik ihtiyacının yüzde 13,5’ini karşılamakta, artan enerji ihtiyacına paralel olarak 151 yeni reaktörün yapılması plânlanmakta, 57’sinin de yapımı devam etmektedir.

Harita 1: Nükleer Enerji Santrali Olan Ülkeler

Diğer yandan ülkelerin tabiatı icabı süreklilik arz etmeyen güneş ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir alternatif enerji kaynaklarını takviye maksadıyla süreklilik arz eden nükleer reaktörlere yatırım yaptıkları da görülmektedir. Mesela Fransa elektrik ihtiyacının %70’inden fazlasını, Ukrayna %51’ini, İsveç yaklaşık %30’unu, Belçika yaklaşık %40’ını, Avrupa Birliği %26’sını, Güney Kore yaklaşık %30’unu ve ABD %20’sini nükleer enerjiden karşılamaktadır^[3]. “Ya Türkiye?” diye soramıyoruz. Zira onca badireyi atlatarak daha yeni bir nükleer santralinin açılışı yapılabilmiştir. Peki neden? Çünkü Türkiye gibi enerjide çok büyük oranda dışa bağımlı olan bir ülkenin belini doğrultması istenmiyor. TUİK verilerine göre dış ticaret açığının ¾’ü enerji ithalatından kaynaklanıyor. Türkiye’nin 2022 yılında enerji ithalatı için ödediği fatura 103 milyar dolar civarında. Bu da tam olarak 5 tane Akkuyu nükleer santraline denk geliyor. Eğer Türkiye Fransa’nın yaptığı gibi ihtiyacı kadar nükleer santraller kursa muazzam bir kaynağı diğer alanları geliştirmek için kullanabilir.

Ancak büyük soruyu tekrar edelim; neden bu güne kadar ülkemizde nükleer santraller yapılamadı? Neden yanı başımızda Çernobil’den daha eski ve patlamaya hazır Ermenistan’ın Metzamor şehrinde bulunan ve Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Nükleer Santrali için Türkiye’deki “vatansever ve dahi çevreci!” gruplar bir kerecik bile protesto yürüyüşü yapmadıkları halde, olmayan ve sadece yapılması plânlanan Akkuyu nükleer santrali için “Nükleer Santrallere Karşı Güçbirliği Platformu” oluşturdular? Şeytan taşlamanın âlemi yok! Küresel güç odakları siyasetleri icabı Türkiye’nin ne nükleer santralleri olmasını, ne de nükleer silahı olmasını, hatta ne de herhangi bir alanda yüksek teknolojiye sahip olmasını ister. Bu anlaşılabilir bir durumdur. Anlaşılamayan ve en tehlikeli olan ise sahte dost, gerçek düşman olan Batı dünyasının içimizdeki uzantılarının tavırlarıdır. Zira bunlar bizim gibi görünen bizim gibi isimleri olan, hatta bir kısmı profesör, doçent gibi ilmi unvanlar kullanan, vatanını, milletini herkesten çok sevdiğini söyleyen “çevreci, yeşil dostu” pozlarına bürünen ve daha da ötesi emperyalizme karşı olduğunu söyleyen kişi, zümre ve kuruluşlardır. Eğer bunlar deşifre edilmezse “gövdenin içindeki kurt” misali tehdit oluşturmaya devam edeceklerdir. Bunların maskelerini indirip gerçek kimliklerini ortaya koymak zaruridir. Zira böyle memleket menfaatine olan her şeye karşı çıkmayı aydınlık ve entelektüellik zanneden veya belirli ücret ve menfaatler karşılığında şuurlu olarak “aktivist ve dahi eylemci” kılığında yapanların arkasında bazen iyi niyetli saflar veya başka beklentileri olan kişiler ile şöhret düşkünü budalalar bulunabilir. En azından iyi niyetli kişilerin ikazı için bu gereklidir. Dikkatli bir kişi bu kesimleri basit bir araştırmayla kolayca teşhis edebilir. Hatta bu kesimler “şecaat arz ederken merdi Kıpti sirkatin söyler” fehvasında olduğu gibi kendi yayınlarından da ortaya çıkarabilir^[4]. Türkiye’deki bilumum Marksist ve Leninist örgütler, terörist gruplar ve bazı siyasi partiler de nükleer santrallere canhıraş şekilde karşı çıkmaktadır^[5].

Meselenin diğer yüzüne gelecek olursak, nükleer santralin bir adım ötesinin nükleer silah olduğunu herkes biliyor. Zaten hegemon güçlerin kendi ülkeleri dışında nükleer santral yapılmasını engelleme çalışmalarının arkasında da bu saik yatıyor. Yani kendilerinin nükleer silahları, nükleer bombaları ve başlıkları olacak, ama başka kimsede olmayacak! Bu dayatmalar ancak mücadele edilerek kırılabilir. Bunun için de ülkelerin oldukça güçlü siyasi iradeye ve istikrara ihtiyacı vardır. Bu bilindiği için olsa gerektir ki, küresel güçler diğer ülkelerde siyasi istikrarsızlıklar çıkarmak, iç savaşları körüklemek ve kaos plânları yapmaktan ellerini bir türlü çekmemektedir.

Harita 2’de nükleer silahların dünyadaki yayılımı görülmektedir. Harita incelendiğinde başta ABD ve Rusya olmak üzere genellikle 2. Dünya harbi galiplerinin nükleer silahlara sahip oldukları görülür. Parmak ucu kadar bir devlet olan İsrail bile nükleer silaha sahiptir ve onunla çevresi için sürekli bir tehdit oluşturabilmektedir. Bu gerçeği dikkate alan Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan sadece nükleer santrallere değil nükleer silahlara da sahip olmak istediğimizi açıkça ifade ederek, elinde nükleer başlıklı füzesi olan ülkelerin bize ‘Sakın ha sen yapma’ demesini kabul etmeyeceğini beyan etmiştir.

Harita 2: Dünya Nükleer Silah Haritası

Sonuç olarak Türkiye’nin hem nükleer enerji santrallerine hem de nükleer silahlara ihtiyacı vardır. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için kömürden petrole, doğal gazdan hidroelektrik santrallere, güneş ve rüzgâr enerjisine, jeotermal ve nükleer enerjiye kadar kendi öz kaynaklarını kullanmak ve bu enerji çeşitliliğini kendi ülke menfaatlerini esas alarak geliştirmek zorundadır. Nükleer enerji ise sadece elektrik üretimi için değil başta nükleer silahlar olmak üzere ülke güvenliğinde, gümrük kontrollerinde, sağlık ve gıda sektöründe de kullanılması sebebiyle nükleer enerji ile ilgili insan kaynağının eğitilmesi, altyapı ve ar-ge laboratuvarlarının kurulması, kritik bir sektör olarak desteklenmesi, özel sektör yatırımlarının teşvik edilmesi, kara propagandaları bertaraf etmek için de medyanın değişik kanallarını kullanarak halkın bilgilendirilmesi zaruridir.

---

[1] İçimizdeki Batı veya Batı uzantıları için bkz. http://web.archive.org/web/20180831221804/http://www.nukte.org/karsitlarlistesi

[2] Türkiye’den her sene yaklaşık 70 mühendis Rusya’da nükleer enerji eğitimi almaktadır. Bu güne kadar Rusya’ya nükleer enerji mühendisliği eğitimine toplam 246 Türk talebe gönderilmiştir. Bu talebelerden 220’si eğitimlerini tamamlayarak Akkuyu nükleer güç santralinde çalışmaya başlamıştır.

[3] Bkz. https://turkiyeraporu.com/arastirma/enerji-ve-politika-ulkelerin-nukleer-santral-sayilari-10483/

Elektrik enerjisinin % 25’ini nükleer santrallerden karşılayan Avrupa Birliği, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası baş gösteren enerji krizine karşı nükleer enerjiyi yeşil enerji olarak kabul ettiğini açıklayarak ikiyüzlü siyasetini bir defa daha ortaya koymuştur. Zira aynı Avrupa Parlamentosu Türkiye’de Akkuyu nükleer santralinin yapılmasına karşı çıkmaktadır.

[4] Bkz. Künar, Arif (2002). Don Kişot’lar, Akkuyu’ya Karşı; Anti-Nükleer Hikâyeler, Elektrik Mühendisleri Odası, Ankara. Sakın kitabın başlığından Akkuyu nükleer santraline karşı çıkmanın Don Kişot’luk olduğu anlaşılmasın. Bilakis bu kitapta başrollerde mühendis odaları ve akademisyenler olmak üzere uzun bir kuruluş ve kişi listesi verilerek büyük bir iftiharla Ecevit’in 2000 yılındaki koalisyon başbakanlığı döneminde Akkuyu nükleer santral ihalesini nasıl engelledikleri anlatılmaktadır. Bkz. https://www.google.com/search?q=Donkisotlar+Akkuyu’ya+Karsi.

[5] CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır muhalefetini “Neden Akkuyu’da? Neden Mersin’de? Diyerek genişletmekte ve “Sinop’ta da olmasın, Rize’de de olmasın, Karadeniz’de de olmasın. Hiçbir yerde olmasın. Bu santrale hep beraber karşı çıkalım” demektedir. Bu meselede de yalnız değildir. HDP Adana Ekoloji Meclisi Sözcüsü Yaşar Gökoğlu da, “Bizler bu coğrafyada yaşayan halklar olarak Akkuyu’da ya da başka bir yerde nükleer santraller, nükleere dayalı üretimler istemiyoruz. Bunun aksine yapılan tüm uygulama ve yürütmelerin karşısında olacağız. Nükleer santral yapma plânlarınızdan ve hayallerinden vazgeçin ” diye beyanat vermektedir. HDP’nin öteki yüzü Yeşil Sol Parti ise seçim beyannamesinde nükleer santral projelerini ve anlaşmalarını iptal edeceklerini ifade etmektedir. Avrupa Yeşiller Partisi’nin 3-5 Haziran 2022 tarihli 35. Konsey toplantısında da Akkuyu Nükleer Santraline karşı çıkılması iç-dış bağlantıları göstermesi bakımından mânidardır.

Sultan 5. Murad’ın torunu ve Osmanoğulları hanedanının aile reisi Osman Selahaddin Osmanoğlu

Prof. Dr. Mahmut BOZAN

Yavuz Sultan Selim Han’ın hilâfetle taçlandırdığı Osmanlı Devleti, İslâm âleminin şirazesi, Müslümanların dizildiği tesbihin imamesi, ehli salip başta olmak üzere tüm küffar hücumlarına karşı Müslümanların himayesi vazifesini deruhte ediyordu. Vakta ki o şiraze koptu, o ip kırıldı ve o himayeden feragat edildi, o zamandan beri tüm İslâm âlemi cihanşümul siyasetteki en büyük gücünü kaybetmiş oldu. Bizim için hüzün, Müslümanları sömürge idaresi altında tutan ehli salip ve bilumum ecnebiler için sevinç kaynağı oldu. Hilâfetin ilgası o günden bu güne kadar zaman zaman kanayan bir “iç yarası” olarak kaldı.

Hilâfet “kazara” kaldırılmamıştır. Büyük bir hesaplaşmanın sonunda, halkın rağmına olarak batılılaşma yolunda gözünü karartan bir ekip tarafından Türklerin İslâm’la ve Âlemi İslâm’la olan bağlarını kopartmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Hilâfetin ilgası için hazırlanan kanun teklifini vaktiyle Dârü’l-Hikmeti’l-İslamiye âzalığı da yapmış olan Câmî’ül-Ezher mezunu ve Urfa mebusu Şeyh Saffet Efendi ve 53 arkadaşının vermesi, TBMM’de 158 mebustan Gümüşhane mebusu Mekteb-i Sultani mezunu Zeki Bey hariç hiçbir kimsenin karşı çıkmamış olması da ibretliktir. Hilâfetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmanînin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılmasına dair 03 Mart 1924 tarih ve 431 Sayılı Kanunun 1. Maddesinde “Halife hal’ edilmiştir. Hilâfet Hükümet ve Cumhuriyet mâna ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan Hilâfet makamı mülgadır.” denilmektedir. Bu karar milli iradenin kararı değil, milli iradeyi hiçe sayan mütegallibe bir zümrenin kararıdır. Zira o dönemin TBMM’si milli iradenin temsilcisi makamında olmayıp, tek parti diktatörlüğünün tasdikçisi kukla bir insan kalabalığından ibarettir. Ayrıca yargı da bağımsız değildir. Tek parti rejiminin İstiklâl Mahkemeleri^[1]denilen ve hukuktan ziyade emirle hareket eden, her muhalif hareket ve hatta görüşü “Hıyaneti Vataniye” Kanunu kapsamında değerlendirilerek kelle hasadı yapan siyasi bir infaz çetesinin varlığı sadece halkın değil sair rical-i devlet ve hatta sözde mebusların da korku kaynağıdır.

Bugünlere geldiğimizde hilâfet müessesesi zaman zaman gündem olmakta, tartışılmakta ancak adeta bir tabu, bir yasak alan muamelesi görmektedir. Bunun sebepleri arasında belki de en önemlisi seçilmemiş muktedirlerin halen Türk siyasi hayatı ve iktidarı üzerindeki mestur güçlerinden kaynaklanmaktadır. Meselenin akademik seviyede tartışılması bile son derece sınırlı kalmaktadır. Bu durum şüphesiz akademik camianın ayıbı olduğu kadar tartışma zeminini batağa dönüştüren bazı mevzuatın vücudu ile kâmil bir fikir ve ifade hürriyetinin olmamasıyla da ilişkilidir. “Fincancı katırları” ürkmek için teyakkuzdadır. Ayasofya mevzuu gibi meselenin hâriçten ziyade dâhilde endişeli bedhâhları mevcuttur. Hariçte ise durum bambaşkadır. İngiltere’de tacın aynı zamanda kilisenin “başpapazı” olarak Kanada’dan Avustralya’ya kadar pek çok ülkede hükümferma olması, hatta laik Fransa’nın devlet başkanına Papa tarafından Vatikan’da tertip edilen bir törenle papazlık unvanı verilmesi hiçbir tenkidata medar olamaz. Lâkin Türkiye’de bir devlet başkanı en ufak bir dini temayül içerisinde görülse dâhildeki “mestur güçler”” tarafından derhal hilâfet hatırlatmaları yapılarak psikolojik baskı çarkları döndürülmeye başlanır, koroya hariçten de “Bremen mızıkacıları” türünde çeşitli ton ve renkte sesler iştirak ettirilerek o hareket bastırılmaya çalışılır. Bunun en bariz örneklerinden birisi Fâtih Sultan Mehmed Han’ın fethin akabinde camiye çevirdiği Ayasofya için kurduğu vakfiyede “cami hüviyetinin devamlılığı ile ilelebet muhafazası” vasiyetinin yerine getirilmesinde çıkarılan gürültülerdir.

Acaba Ayasofya için çıkarılan bu patırtı, hilâfet meselesi gündeme geldiğinde nasıl bir yankıya sebep olacaktır? Meseleyi özel bir TV programında kendisine sorulan bir soru üzerine Sultan 5. Murad’ın torunu ve Osmanoğulları hanedanının aile reisi olan Osman Selahaddin Osmanoğlu mealen şöyle cevaplamıştır. “Halifeliği kaldırarak Batı’ya iyilik yaptık. Türkiye’de bir halife olmalı mı denirse, olmalı derim ama ‘Halife kim olmalı?’ derseniz; nasıl Katolikler seçiyor. Her ülkeden biri olur, 5 sene Endonezyalı 5 sene Pakistanlı 5 sene bir Türk olur. O zaman bir böyle İslâm’ın adını kirleten bir olay organizasyon olursa onlara ‘höt’ diyecek birisi olmalı.” Osmanoğlu’nun hilâfetin lüzumu hususundaki fikrine iştirak etmekle beraber tarzı teşekkülü hususunun müzakereye muhtaç olduğu kanaatindeyim. Zira bu mesele iki açıdan değerlendirilmeye muhtaçtır. Birincisi hilâfet meselesi nasıl gündeme getirilecek, ikincisi ise İslâm dünyasına nasıl bir model sunulacaktır?

Bu iki sorudan birincisinin cevabı elbette ki Türkiye olacaktır. Zira tüm âlem-i İslâm’ın müttefikan kabul ettiği hilâfet müessesesi 03 Mart 1924 senesinde “Hilâfet, Hükümet ve Cumhuriyet mâna ve mefhumunda esasen mündemiç olduğu” şerhi düşülerek ilga edilmiştir. Binaenaleyh TBMM ilgili kanunla ilga edilen hilâfet makamını yeni bir kararla ihya edebilir. Bunun önünde hiçbir engel yoktur. Nitekim mesele bir şekilde gündeme geldiğinde merhum başbakan Adnan Menderes de TBMM’nin milli iradeyi temsil gücüne atıfla 29 Kasım 1955’teki grup toplantısında mebuslara “siz isterseniz hilâfeti tekrar ihya edebilirsiniz” demiştir. Hilâfetin ihyası TBMM’nin yetkisi dâhilinde olduğuna göre birinci adımın atılması zahiren kolay ancak kritik eşiğin aşılması bakımından da bazı zorlukları muhtevidir. Zira böyle bir adımın atılması için halkın musır talepleri olmalı ve milletten siyasi irade üzerine böyle bir baskı gelmelidir. Buna ilave olarak akademik dünyada ciddi tartışmalar yapılmalı, meselenin zaman ve zemin bakımından müsbet ve menfi tarafları incelenmeli, dış çevre analizi yapılarak fırsat ve muhtemel tehditler ortaya konulmalıdır.

Meselenin ikinci ayağı da birincisi kadar önemlidir. Bu dahi, hilâfetin anatomi ve fizyolojisinin, yapı ve işleyişinin nasıl şekillendirileceği meselesinin halli ile ilgilidir. Bunun için İslâm ülkeleri ile istişare ve onlara bir model sunumu zarureti vardır. İşte bu noktada Osman Selahaddin Osmanoğlu’nun teklifi çözüm önerilerinden biri olarak dikkate alınabilir. Ancak bu meselede ciddiye alınacak başka görüşlerde bulunmaktadır. Bunlar içerisinde en dikkate değer olanı Bediüzzaman Said Nursi’nin hilâfetin mer’i olduğu dönemde serdettiği “hilâfetin yeniden yapılandırılması” hakkındaki görüşleridir^[2]. Öncelikle Üstat, Osmanlı Devletinde saltanat ve hilâfetin birbirinden ayrılamayacağı kanaatindedir. Binaenaleyh, padişah hem sultan hem halifedir ve âlem-i İslâm’ın bayrağıdır. Saltanat itibarıyla Osmanlı Devleti sınırları içindeki halkın idaresini deruhte ederken, hilâfet itibarıyla da tüm İslâm âleminin istinatgâhı ve medetkârı olmaktadır.

Üstat Said Nursi, 20. Yüzyılın başlarında hilafet meselesini ele alırken dikkatli bir analiz yapmakta mevcut yapıdaki zaafiyetlere dikkat çekerek, içtimaî ve siyasî münasebetlerin arttığı, uluslararası ilişkilerin yoğunlaştığı bir dönemde Meşîhatın^[3] bir şahsın içtihadına terk edilemeyeceğini savunmakta ve yeniden yapılandırılması gerektiğini ifade etmektedir. O’na göre bu mevki öyle bir vaziyete getirilmelidir ki, âlem-i İslâm ona itimat edebilsin. Bunun için de Meşîhatın ferdi tasarruftan çıkartılarak yüksek bir ilmî şûrâya dayandırılması gerekir. Üstat o dönem için çok önemli diğer bir tespitte bulunarak zamanın “cemaat zamanı” olduğunu, fertlerin dâhi de olsa, cemaatin şahsı mânevisine karşı etkisiz kalacağını, şûrâya dayanan bir şeyhülislâmın sözünün en büyük bir dâhiyi de içtihadından vazgeçirebileceğini ve böylece İslâm âleminde içtihat anarşisine son verilebileceğini ifade etmiştir. Ayrıca böyle bir şûrâya şiddetle ihtiyaç olduğunu, eğer Merkez-i Hilâfette tesis olunmazsa, ihtiyaç sebebiyle başka yerde teşekkül edebileceğini, bunun da başka sıkıntılara yol açacağını hatırlatmıştır. Unutulmasın ki aynı meridyen hattı ve saat dilimi içerisinde bulunan Müslüman devletlerde Ramazan bayramı farklı günlerde idrak edilmiş, ortaya çıkan kargaşayı izale için Türkiye’nin öncülüğünde “rü’yet-i hilâl” konferansı toplanmış olmasına rağmen mesele halledilememiştir.

İslâm dünyasında fetva bekleyen meseleler gün geçtikçe artmakta, her meseleyle ilgili “her kafadan bir ses” çıkmaktadır. İşin daha vahim tarafı küresel güçler tarafından “dar-ül harp, cihat, hilâfet, imamet, riba/faiz” gibi bazı meseleler istismar edilerek Şia-Vahhabi kutuplaşması ve çatışması çıkarılmakta, ehl-i sünnet yolu zayıflatılmak istenilmektedir. Dâhilde bunlar olurken hâriçte de “İslamofobi” kılıfında İslâm nefreti körüklenmekte, câmi ve mescitlere saldırılmakta, Kur’an’a karşı çirkin tahrikler yapılmakta, Müslümanlar ayrımcılığa ve bed muamelelere maruz kalmaktadır. Tüm bu hareketlere karşı İslam’ın yekvücut bir sese ihtiyacı vardır. Bu ses hilâfetin zaruretini ortaya koymaktadır. Nitekim Selahaddin Osmanoğlu ‘da bu ihtiyaca dikkati çekmekte, hilafetin yokluğunun ecnebileri sevindirirken Müslümanları üzdüğünü söylemektedir.

Hilâfetin gerekliliği hususunda büyük oranda mutabakat olmakla birlikte nasıl yapılanacağı konusunda da farklı fikirler bulunmaktadır. Hilâfetin ihyası ve tarzı teşekkülü hakkında Selahaddin Osmanoğlu seçim yolunu salık vermekte, münavebeli olarak beşer yıllığına İslâm ülkelerinden bir halifenin seçilerek gelebileceğini söylemektedir. Bediüzzaman Said Nursi ise hilâfetin değil, halifeye bağlı olan Meşîhatın uluslararası bir meclis şeklinde teşekkülünden yanadır. Bu fikri serdettiği dönemde zaten 2. Abdülhamid Han halifeydi, binaenaleyh halifenin kim olacağı meselesinden ziyade Hilâfet müessesesinin omurgasını teşkil eden Meşîhat dairesinin müessiriyetini arttırmak için nasıl yapılandırılması gerektiği meselesi tartışılıyordu. Bu hususta Üstat o dönemde oldukça dikkati çeken bir teklifte bulunuyor ve Osmanlı Devleti’nin son döneminde mühim bir maksat için tesis edilen Dârü’l-Hikmeti’l-İslâmiye’nin genişletilerek, âlem-i İslâm’dan on beş, yirmi kadar Müslümanların dinen, ahlâken itimadını kazanmış müntehap/seçilmiş ulemasının bu meclise üye yapılmasını teklif ediyordu. Böylece hilâfet vazifesini doğrudan doğruya deruhte edecek, hâlis İslâmî bir şûra, günümüz anlayışıyla ifade etmek gerekirse tıpkı TBMM gibi bir Hilâfet Meclisi öneriyordu.

İslâm dünyasının dini meselelerini halletmek, ihtilaflı hususları karar bağlamak ve İslâm’a yapılan saldırıları bertaraf etmek için bir Hilâfet Meclisi kurulması gayet mâkul ve gerçekçidir. Bu hususta İran dışında pek itiraz ortaya çıkmamakla birlikte, halifenin kim olacağı hususunda farklı görüşler olabilecektir. Hilafet merkezi için en uygun yer İstanbul olmakla birlikte muhtemelen bu hususta da farklı görüşler ortaya atılabilecektir. Ayrıca hilâfeti kimin deruhte edeceği hususu halli en müşkül mesele olarak ortada durmaktadır. Bize göre hilâfeti kimin temsil edeceğine Hilâfet Meclisi karar verebilir. İslâm dünyasından seçilerek teşekkül eden bir Hilâfet Meclisi 5 ila 7 yıl gibi muayyen bir süre için bir kişiyi halife olarak seçebilir. Hilâfet Meclisinin altında tıpkı Meşîhatta olduğu gibi komisyonlar teşekkül ettirilebilir.

Sonuç olarak “sancak düştüğü yerden kalkar” fehvasınca konuyu efkârı ammeye mal edecek adımların öncelikle Türkiye tarafından atması, siyasetten akademiye ve sivil topluma kadar hem milli hem de milletlerarası seviyede müzakere zeminleri oluşturması, tarihi iklim coğrafyamızdan destek ve müzaheret temin etmesi, dâhil ve hâriçten bu hareketi baltalayacak teşebbüslere karşı gerekli tedbirlerin alması ve hilâfetin ihyasını tedrici olarak tahakkuk ettirecek bir strateji geliştirilmesi gerekir.

---

^[1] İstiklâl Mahkemesi 1920 yılında milli mücadele döneminde bozgun, yağma ve casusluk gibi vatana ihanet niteliğinde kabul edilen suçları önlemek amacıyla Millet Meclisi tarafından özel kanunla ihdas edilmiştir. Mahkeme azaları aynı zamanda mebus olup birisi hariç hiçbirisi hukukçu değildir. Mahkeme reisi Kel Ali lakaplı Ali Çetinkaya bir askerdir. Diğer üyelerinden Kılıç Ali olarak bilinen Süleyman Âsaf Emrullah da askerdir. Diğer üyelerden Reşit Galip hekim, Necip Ali ise hukukçudur. Özellikle Üç Ali’ler olarak bilinen bu çetenin yaptığı infazlar yakın tarihimizin karanlık sayfalarından birisi olarak halen aydınlanmayı beklemektedir.

^[2] Bkz. B. Said Nursi. Sünuhat, Tuluat, İşârat, RNK. s. 49-53. https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/sunuhat/kur-an-in-hakimiyet-i-mutlakasi/50.

^[3] Osmanlı Halifesi’ne bağlı olan ve Bâb-ı Fetvâ veya Fetvahâne de denilen Meşîhat çeşitli dairelerden teşekkül etmekteydi. Detaylı bilgi için bkz. https://islamansiklopedisi.org.tr/bab-i-mesihat

PKK ve HDP yöneticileri birarada

Prof. Dr. Mahmut BOZAN

Türkiye’de 14 Mayıs 2023 seçimleri için cumhurbaşkanı ve milletvekili adayları ortaya çıkmaya başladı. İttifak yaparak seçime katılma kararı alan siyasi partiler netleşti. Burada en çok merak edilen husus “6’lı Masa” olarak bilinen muhalefet grubunun HDP ile ittifak yapıp yapmayacağı idi. Zira İyi Parti HDP ile ittifaka keskin bir şekilde karşı çıkıyordu. Ama CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu HDP’yi ziyaret etti ve sonrasında yapılan açıklama ile HDP’nin cumhurbaşkanı adayı çıkarmayacağı, bunun yerine Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceği ilan edildi. Böylece saflar iyice netleşti. Ancak HDP bu destek karşılığında neyin pazarlığını yapmıştı? Bunlar açıklanmadı. Lakin HDP’nin siyasi hedeflerine bakıldığında neler isteyeceği müphem değildir. Zaten daha önceki temaslarda Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartında Türkiye’nin kaydı ihtiraz koyduğu maddeleri uygulayacağına dair bizzat Kılıçdaroğlu’nun açık beyanları vardı. Keza güvenlikle ilgili bazı hususlarda da CHP-HDP yakınlaşması TBMM çatısı altında yaşanmıştı. Tüm bu gelişmeler olurken Anayasa Mahkemesi HDP’ye hazine yardımı engelini kaldırmış ve HDP’nin kapatılmasına ilişkin davanın 14 Mart’ta yapılması gereken sözlü savunma tarihini de ek süre vererek 11 Nisan’a ertelemişti. HDP bu ertelemeden cesaret alarak sözlü savunmayı seçim sonrasına erteleme talebinde bulunduysa da bu talep reddedildi. Bu gelişmeden ileriye yönelik mâna çıkaran HDP, 14 Mayıs 2023 seçimlerine daha önce kurulup yedekte bekletilen Yeşil Sol Parti^[1] ile gireceklerini açıkladı. Bu durumda 6’lı Masa, HDP/Yeşil Sol Parti’nin iştiraki ile 7’li Masa’ya dönüşmüş oldu.

Türkiye’nin geleceğinde çok önemli bir yer tutacak olan 14 Mayıs 2023 seçimlerinde özellikle kimin cumhurbaşkanı olacağı hususu sadece Türkiye için değil tüm küresel siyaset oyuncuları için de bir merak konusudur. Zira ABD başkanı Biden seçilmeden önce darbelerle düşüremedikleri Tayyip Erdoğan’ı “Türkiye’deki muhalefet güçlerini organize ederek sandıkta düşüreceklerine” dair bayanlarda bulunmuştu. Keza bu husumet birçok Avrupa başkentinde de aynen paylaşılmaktadır. ABD liderliğindeki Batı’nın Türkiye’de yapılan bir seçime bu kadar müdahil olma kararlılığı ve Tayyip Erdoğan nefreti, belli ki O’nu kendi siyaset ve stratejileri için bir engel olarak görmelerindendi. Binaenaleyh HDP’nin aday çıkarmayarak Başkanlık seçiminde Kılıçdaroğlu’nu desteklemesinden memnuniyet duymuş olmalılar. Peki, meseleyi biz nasıl değerlendireceğiz?

Aslında mesel gayet basittir. Zira ABD liderliğindeki Batı’nın Türkiye’yi parçalama plânı olan Sevr dosyası henüz kapanmamıştır. Bu dosyayı açık tutmada kullandıkları en önemli aparatın PKK terör örgütü olduğu son 40 yılda yaşananlardan anlaşılmaktadır. Madem Türkiye’yi hariçten harplerle yıkamayacaklar, o halde dâhilden bir hareketle parçalamak onlar için daha câzip olmalıdır ki onlar da stratejilerini PKK üzerinden gerçekleştirmeye karar verdiler.

Yazının başlığından da anlaşılacağı üzere iki hususun gayet iyi anlaşılmasına ihtiyaç vardır. Birincisi PKK, ikincisi ise terör örgütüne Türkiye’de kurdurulan siyasi partilerdir ki onlardan birisi de HDP ve son açıklamalara göre Yeşil Sol Parti’dir. Böylece onlar PKK’yı, PKK da partileri kullanarak Türkiye’yi kendi amaçları doğrultusunda yönlendirmiş olacaklardır. Burada altı çizilmesi gereken husus PKK ile partiler arasındaki ilişkinin dünyadaki diğer terör yapılanmalarından farklılaşmasıdır. Yani dünyadaki diğer örneklerde partilerin terör aparatları varken, Türkiye’de terör örgütünün partileri bulunmaktadır. Binaenaleyh adı ne olursa olsun PKK’nın kurduğu veya kurdurduğu partilerin PKK’nın emrinden dışarı çıkmasını beklemek eşyanın tabiatına muhaliftir. Bu gerçeği akılda tutarsak 6’lı Masa’ya hulûl eden zihniyetin HDP görünümünde PKK olduğunu anlarız. Neticede 6’lı Masa’nın lideri olan CHP ile HDP’nin ittifakı elbette Sevr patronlarını memnun edecektir. Masaya payanda olan ve güya milliyetçi-muhafazakâr tabanı temsilen bulunan diğer parti başkanlarının kulakları çınlasın!

İkinci husus ise mezkur partilerin sahibi ve patronu rolünde olan PKK’nın kimliğini küçük bir hâfıza tazelemesi ile şerh etmektir. Kürdistan İşçi Partisi veya PKK, Türkiye’nin güneydoğusu, Irak’ın kuzeyi, Suriye’nin kuzeydoğusu ve İran’ın kuzeybatısını kapsayan bölgede bir devlet kurmak amacıyla bu toprakların Türkiye Cumhuriyeti sınırları dâhilinde kalan kısmına sahip olabilmek için içeride halkı sindirerek itaat altına almaya çalışan, dışarıda ise başta güvenlik kuvvetleri, köy korucuları olmak üzere tüm kamu görevlilerine ve sivillere karşı silahlı eylem yapan Marksist-Leninist ideolojiye sahip silahlı bir örgüt olup, 1974 yılında Abdullah Öcalan (Apo) tarafından kurulmuştur. 1999’da Öcalan’ın yakalanmasından sonra PKK’nın liderliğini Murat Karayılan üstlenmiştir.

PKK Marksist-Leninist ideolojiye sahip, İslâm, ahlâk, gelenek gibi değerlere düşman arkaik ırkçı bir terör örgütüdür. Son zamanlarda halk nezdinde itibar görmek için ideolojisini gizlemeye çalışmakta, halkın değerlerine saygılıymış gibi davranmaktadır. Beyanlarında Türkiye, İran, Irak ve Suriye’yi içine alan bir Kürdistan kurma hayali vardır. PKK bu hayali gerçekleştirmek için yaptığı terör eylemlerine “ulusal kurtuluş mücadelesi” adını vermektedir. Başta ABD, Rusya, Fransa, Almanya, İngiltere, İsrail ve Yunanistan olmak üzere Türkiye üzerinde hesap yapan pek çok ülke tarafından kullanılan PKK, en nihayetinde savunduğu ideolojinin tam karşısında olan kapitalist ve emperyalist ABD’nin taşeron bir aracına dönüşmüş durumdadır. ABD ve yandaşları tarafından beslenmekte, silahlandırılmakta, eğitilmekte, tüm ihtiyaçları karşılanmakta ve cepheye sürülmektedir.

Bugüne kadar binlerce cana ve milyarlarca lira zarara yol açan, ülkemizin maddi ve mânevî gelişimini sekteye uğratan bu terör örgütü bizim için bir ur, düşmanlarımız için elverişli bir tedhiş âletidir. Nadirattan olarak bu terör örgütünün mebzul bir sivil toplum ayağı ve daha ötesi siyasi partileri vardır. Avrupa ve ABD PKK’yı bir terör örgütü olarak kabul eder(miş) gibi yapar, ancak terör unsurları bu ülkelerde yuvalanır, yapılanır, desteklenir, serbestçe faaliyet gösterir, haraç toplar, uyuşturucudan insan kaçakçılığına kadar her türlü melaneti engellenmeden gerçekleştirir.

Meselenin ikinci ayağını ise PKK’nın kurmuş olduğu partiler teşkil etmektedir. Türkiye’de sol, sosyalist, Marksist-Leninist örgütlerle dirsek teması olan PKK bu çevrelerin sivil toplum yapılanmaları tarafından da gördüğü himaye ile siyasi partiler de kurmuştur. Bunlar zaman içinde kapatılsa da hep yedekte tutulan yenileri ile değiştirilmiş üstelik “mağdur” rolleri oynanarak işi “bize meşru alanda siyasi faaliyet yapma izni verilmiyor” propagandasına dönüştürmüştür.

PKK’nın 1990 yılında Halkın Emek Partisi (HEP) ile başlattığı parti kurma siyaseti her kapatılıştan sonra mutlaka içine bir “demokrasi” kelimesinin iliştirildiği yeni bir parti ile devam etmiştir. Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP), Demokrasi Partisi (DEP), Halkın Demokrasi Partisi (HADEP), Demokratik Halk Partisi (DEHAP), Demokratik Toplum Partisi (DTP), Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) ve nihayet Halkların Demokrasi Partisi (HDP) çatısı altında giren PKK, 2023 Mayıs seçimlerinde CHP üzerinden kendi amaçlarını gerçekleştirmeyi umut etmektedir. İşini terörle götüren, eli silahlı bir örgütün demokrasi kavramını bu kadar sık kullanması kara mizahtan öte bir demokrasi istismarıdır. Zira PKK her seçim döneminde halkın hür iradesi ile oy kullanmasını engellemiş, tehdit ve şantajlarla, gücü yettiği ölçüde oy sandıklarına hükmetmeye çalışmıştır.

PKK 2023 seçimlerinde HDP/Yeşil Sol Parti üzerinden nelere ulaşmaya çalışmaktadır? Bunu anlamak için de HDP’nin parti tüzüğü ve programına kısaca göz atmak faydalı olacaktır. HDP tüzüğünde kendisini soğuk savaş dönemindeki Marksist-Leninist örgütlerin slogancı tavrından öteye gitmeyen bir üslupla; “tüm ezilenlerin ve sömürülenlerin; dışlanan ve yok sayılan bütün halkların ve inanç topluluklarının, kadınların, işçilerin, emekçilerin, köylülerin, gençlerin, işsizlerin, emeklilerin, engellilerin, LGBT (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans) bireylerin, göçmenlerin, yaşam alanları tahrip edilenlerin; aydın, yazar, sanatçı ve bilim insanları ile bütün bu kesimlerle birlikte mücadele yürüten güçlerin her türden baskı, sömürü ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak ve insan onuruna yaraşır bir yaşam kurmak üzere bir araya geldiği, demokratik halk iktidarını hedefleyen bir siyasi parti” olarak tarif etmektedir. Bunun arkasından da taleplerini sıralamaktadır.

Özetleyerek ifade etmek gerekirse PKK’nın HDP üzerinden taleplerinin birincisi, milli yapıyı parçalama amaçlı “anadilde eğitimdir.” Türkiye’de başta Kürtçe olmak üzere konuşulan tüm dilleri öğrenmek için ilkokuldan itibaren müfredata dersler konulmuştur. Nitekim 2023 yılı bahar döneminde yaklaşık on bin çocuk Kürtçe öğrenmek için tercihte bulunmuştur. Ancak niyet başkadır, bunun detayı daha sonra gelecektir.

İkincisi, ailevî ve ahlâkî yapıyı tahrip amaçlı “lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireylere (LGBT)” alan açmaktır. Avrupa ve Batı medeniyetini yer ile yeksan eden, aile yapısını ortadan kaldıran bu cinsi sapkınlığı Türkiye’de de yaygınlaştırma çabası asla temel haklar içerisinde değerlendirilemez. Hayvanlarda bile olmayan üçüncü bir cinsiyet çeşidini “çağdaşlık, modernlik, insan hakları vb” ambalajlarla insanlara dayamak bir ülkenin bekasına yapılan saldırıların en sinsi ve en alçağıdır. Bu alçaklığın duracağı son nokta insanı “eşref-i mahlûkat” sınıfından düşürüp hayvanlarla eşitlemek, hatta daha da aşağılara indirmek demektir. Nitekim bunun emareleri Avrupa’da “hayvan evlilikleri” şeklinde tezahür etmeye başlamıştır.

Üçüncüsü, parti tüzüğünde mahalli idarelerde câri olan idari özerkliği aşarak devletçik elde etmeye matuf siyasi özerklik talebini sinsice demokrasi kılıfına sararak “demokratik özerklik^[2] ve kendi kaderlerini tayin hakkı için mücadele etmek,” şeklinde formüle edilmesidir. Dördüncüsü ise ülke savunmasını zaafa düşürmeyi, teröre daha fazla alan açmayı, dağa daha fazla çocuk ve genç kaçırmayı hedefleyen “mecburi askerliğin kaldırılması ve vicdani ret hakkının tanınması” talebidir. Hukuki sonuçlarını dikkate alarak parti tüzüğüne bu kadar yazabilmişlerdir.

Ancak parti programında talepler daha detaylı olarak verilmektedir. Mücadelelerini ve izleyecekleri politikayı Halkların Demokratik Kongresi^[3] üzerinden belirleyeceklerini ifade etmektedirler. Parti tüzüğündeki hedefleri burada da tekrarlandıktan sonra fazladan olarak Türkiye aleyhine ne kadar politika varsa hepsine çanak tutulmaktadır. Yazıyı uzatmamak için bunlardan birkaç örnek ile iktifa edelim.

1. PKK, HDP üzerinden Kıbrıs’ın bölünmüşlüğüne karşı çıkmaktadır. Türkiye’nin varlığını dış müdahale ve işgal olarak görmekte ve “Türkiye’nin Ada’daki askeri kuvvetlerini şartsız geriye çekmesi için mücadele edeceği” herzesini savurarak, “Kıbrıs’ın Türkiye tarafından bir askeri üs, bir Gladyo üssü, bir kara para aklama istasyonu veya Akdeniz’deki bölgesel güçler ve emperyalistler arası rekabetin sıçrama tahtası olarak istismar edilmesine son verilmesi için çaba göstereceğini, Kıbrıs’ın kuzeyinin, Türkiye’den devlet denetiminde nüfus transferi yoluyla kolonileştirme uygulamalarını teşhir edeceğini” bir Rum ağzı ile tekrarlamaktadır. HDP’nin boynuna bağlanan bu ip takip edildiği takdirde PKK’ya, onun boynundaki ip takip edildiği zaman da bu kuklaları oynatan efendilerine ulaşmak mümkündür.

2. PKK ve HDP, Türkiye’nin Suriye, Irak ve diğer bölge ülkelerine müdahalelerinin karşısında yer alacağını ifade ile Suriye’deki tüm farklı halkların ve inançların kendi kaderlerini belirlemesini (yani parçalanmasını) desteklediğini, bu Rojava (Batı) Kürdistanı’ndaki halk meclislerine dayanan özsavunma ve özyönetim (yani siyasi özerklik) deneyimlerini bölge ülkeleri ve halkları için bir model olarak sunacağını beyan etmektedir. Bunun Türkiye’ye yansıması ise kantonlar kurmak için yapılan fakat sonunda içlerine gömüldükleri çukur/hendek hareketleri olmuştur.

3. PKK ve HDP, Türkiye’de merkezi idarenin yerel yönetimler üzerindeki vesayetini, demokrasinin kazanılmasının önünde önemli bir engel olarak görmektedir. Üniter yapıyı ortadan kaldırmaya matuf bu hareket, İlçe-İl ve Bölge Halk Meclisleri gibi örgütlenmelerle Halkların Demokratik Kongresi’nin ilkelerini ve Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nın^[4] Türkiye’de de uygulanmasını istemektedir. Garip bir şekilde CHP’de aynı fikri savunmaktadır.

4. PKK ve HDP, kentsel dönüşüm politikalarına karşı çıkmakta ve onları durdurmayı amaçlamaktadır. Bazı CHP’li belediyeler ile STK’ların da bu yolda gayret göstermiş olmaları mânidardır. Kahramanmaraş merkezli iki zelzele kentsel dönüşüm politikalarının ne kadar hayati önemi olduğunu ortaya koymuştur. Halkın huzur ve refahına düşman olan bu örgütler ise plânlarını hep kargaşa çıkarmak üzerine yapmaktadırlar.

5. PKK ve HDP sağlık, eğitim, çevre, kültür, ulaştırma, bayındırlık, tarım, trafik ve güvenlik hizmetlerinin asli yetkilisi olarak yerel yönetimleri görmektedir. Burada federal devlet örnekleri üzerinden bir modelleme yapılarak polis ve jandarma gibi güvenlik görevlileri üzerinde hâkimiyet kurmayı arzulamaktadırlar. Yine bu meyanda valilerin atanarak gelmesine karşı çıkmakta ve seçimle gelmelerini istemektedirler. Bin yıllık devlet geleneğimizde “devlet, ebet, müddet” anlayışının gir gereği olarak valiler, komutanlar, kadılar ve defterdarlar her zaman merkezi devlet iradesi ile tayin edilmişlerdir. Tüzükteki bu şeytaniyet de yine devletçik hülyalarının bir parçasıdır. Halkının %99’u aynı olan Japonya örneği tamamen bir aldatmacadan ibarettir. Zira insanları ırkları üzerinden ayrıştırmayan Türk devlet idaresi altında her millet hayat hakkına sahip olmuş, diniyle, diliyle, örfüyle var olagelmiştir. Bunun sigortası ise merkezden tayin edilen bu 5 sınıf memurdur.

6. PKK ve HDP farklı kimliklerin, dillerin, inançların ve kültürlerin hak eşitliğinin anayasal güvence altına alınması ve bu anlayış üzerinde şekillenen bir anayasal yurttaşlık tanımının yapılmasını istemekte böylece milli kimliği parçalamaya çalışmaktadır. Bunu takviye etmek için de anadilinde eğitimin ve kullanımının tüm kamusal alanlarda serbest olmasını savunmaktadır. Bu hususta PKK, partileri ve STK’ları hayranlık duydukları Batılı ülkelerden bir örnek gösterememektedirler.

7. PKK ve HDP, Diyanet İşleri Başkanlığının kaldırılmasını inanç ve ibadetin inananların vicdanına bırakılmasını, mecburi din dersinin kaldırılmasını ve Cem evlerinin ibadet yerleri olarak kabul edilmesini istemektedir. Böylece İslâmiyet ferdi, içtimai, sosyal, kültürel ve ahlâki alanda yok edilecek, tekke mesabesinde olan Cem evleri ve bir mezhep mesabesinde olan Alevilik müstakil bir din haline dönüştürülecektir. Böylece Alevilik ayrı bir din, Cem evleri de o dinin mabedi şekline sokulmak istenilmekte, İslâm dininin Hristiyanlıktaki gibi parçalanması arzu edilmektedir.

8. PKK ve HDP kürtajı (ana karnındaki çocuğu öldürmeyi) bir kadın hakkı olarak görmekte, kadın-erkek cinsiyet farklılığını bir tür ırkçılık saymakta ve lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüellerin (LGBT) aileyi çökertme amaçlı ahlâki sapkınlığını koruma altına almaya çalışmaktadır.

9. PKK ve HDP, hidroelektrik santrallerine ve nükleer santrallere de karşı çıkmaktadır. Buraya kadar sıralanan tüm bu karşı çıkışlar anarşik bir zihniyetin, ateist bir inancın, herkesi düşman gören kin ve nefretle yoğrulmuş bir anlayışın tezahürüdür ve Allah’a şükür ki bu karanlık zihniyetin cemiyetimizde kendisine yer bulma ihtimali uzun vadede çok zayıftır. Ancak kısa ve orta vadede bu zihniyetle mücadele edilmesi de bir mecburiyettir.

Sonuç, Türkiye kuruluşundan tam bir asır sonra zorlu bir mücadelenin simgesi haline gelen 14 Mayıs 2023 seçimleri ile yüz yüzedir. Bir tarafta 2. Abdülhamid’e benzetilen Tayyip Erdoğan liderliğindeki Cumhur İttifakı, diğer tarafta ise Abdülhamid’i deviren –içinde Rum, Ermeni, Yahudi ve daha başka millet temsilcilerinin de olduğu- İttihat ve Terakki cemiyetine benzetilen Millet İttifakı yer almaktadır. Millet İttifakı, PKK’nın emrindeki HDP tarafından rehin alınmıştır. PKK ve dolaysıyla HDP, Türkiye’yi parçalamak isteyen emperyal güçlerin maşasıdır. Tarihin tekerrür etmemesi için bu gerçeği fark etmek ve seçim sandığı üzerinden oynanan bu oyunu bozmak gerekmektedir.

---

[1] Yeşil Sol Parti 25 Kasım 2012 tarihinde Eşitlik ve Demokrasi Partisi ile Yeşiller Partisi’nin birleşmesiyle kurulan ve Türkiye’de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Tüzüğü incelendiğinde muhtevası HDP ile aynı fakat ambalajının değiştiği ve biraz daha LGBT’lileştiği görülmektedir. HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar Yeşil Sol Parti ile seçime girme gerekçesini “Binde bir ihtimal bile olsa kapatma riski” olarak açıkladı. Böylece daha önce çok işe yaradığını gördükleri “mağduriyet” işini bu sefer binde bir ihtimal üzerinden kendileri icat etmiş oldular.

[2] Konuyla ilgili Bkz. Bozan, M. (2013). PKK ve Zorlama Bir Talep; Demokratik Özerklik, https://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/6528.

[3] Halkların Demokratik Kongresi (HDK), 2011 yılında Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) ile 20’ye yakın gurubun iş birliği ile oluşturulmuştur. HDK sosyalist partiler, sendikalar, kadın, LGBT ve çevre hareketleri, emek ve hak temelli STK’lar ile Anadolu’da yaşayan çeşitli dini azınlıkların temsilcilerinden oluşan, 81 ilden 820 delegenin iştirak ettiği bir yapıdır.

[4] Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı (AYYÖŞ), Haziran 1985’te Avrupa Konseyi tarafından kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Şart önsöz ile birlikte 3 bölüm ve 18 maddeden oluşmaktadır. Türkiye şartı 1988’de imzalamış, fakat bazı maddelerine çekince koymuştur. PKK ve güdümündeki partiler ise çekinceleri kaldıracaklarını ilan etmektedirler. Bu yolla idari alandan siyasi alana doğru genişletilen ve siyasi, idari ve mali federalizmi doğurması istenilen yeni yapı için Türkiye’den anayasada seçim hakkı, vergileme yetkisi, merkeziyetçilik yerine yerellik ilkesini öngören değişiklikler talep edilmekte, devlet iradesi ve kurumları devre dışı bırakılarak başta Avrupa Parlamentosu ve diğer Avrupa Birliği kurumları olmak üzere uluslararası kuruluşlarla işbirlikleri tesis edilmek istenilmektedir. Avrupa da bu konuda PKK terörünü bir baskı unsuru olarak kullanmak istemekte, bir oldu-bitti ile siyasi, idari ve mali federalizme zemin teşkil edecek bazı uygulamaları yürürlüğe koyma tehdidinde bulunmaktadır.

Prof. Dr. Mahmut Bozan

Türkiye 14 Mayıs 2023 tarihinde yeni Cumhurbaşkanını ve 28. Dönem milletvekillerini seçecek. Cumhurbaşkanı ilk turda seçilemezse ikinci oylama 28 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak. Konuyla ilgili Cumhurbaşkanı kararı 10 Mart 2023 tarih ve 32128 sayılı Resmi Gazete’nin mükerrer nüshasında yayımlanmıştır.

Kararın ardından cumhurbaşkanı adayları da ortaya çıkmaya başlayacaktır. Ancak başkanlık seçiminin iki aday arasında geçeceği kesindir. Birisi Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan, diğeri ise Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’dur. Diğer muhtemel adaylar şimdilik bu analizin konusu dışındadır.

Dikkat edilirse başkanlık seçimi, TBMM seçimlerinden daha fazla önemsenmekte, daha fazla konuşulmaktadır. Bu hal milletvekili intihabının önemsizliğinden değil, Türkiye’nin beş yıllık geleceğinde devlet başkanının hayati bir rolü haiz olmasından ileri gelmektedir. Nitekim TBMM beş yıl için önemli kararlar alma yetkisini elinde tutsa da her konuda yeni baştan kararlar alacak değildir. Neticede anayasa ve kâfi miktarda hatta mebzul miktarda kanun mevcuttur. Önemli olan kanunların icra edilmesi, daha önemli olan da nasıl icra edileceği hususudur. Aynı anayasa ve kanunlar iki farklı iktidarda farklı şekillerde uygulanabilir. Tek partili şefler dönemi ile Menderes döneminde olduğu gibi. Kaldı ki devlet başkanının kararnâme çıkarma yetkisi de icrayı teşri gücünün önüne getirmektedir.

Analize geçmeden önce Tayyip Erdoğan’ın adaylığına yapılan itiraza bir satır açalım. İddia odur ki, Tayyip Erdoğan daha önce iki kere cumhurbaşkanlığı yaptığı için anayasanın 101.maddesindaki “Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir” hükmü gereği üçüncü defa aday olmaması gerekir. Acaba öyle midir? El-cevap; kesinlikle öyle değildir. Zira Anayasada değişiklik yapılmış ve başkanlık sistemine geçilmiştir. Bu yeni durumda Tayyip Erdoğan sadece bir dönem başkanlık yapmış olmaktadır. Muhaliflerin bu yaklaşım ve yorumu bazılarının “tadı damaklarında kalan” Sabih Kanadoğluvâri^[1] hasretle bir iç geçirmesinden ibarettir. 1950 yılından beri tek başına iktidara gelemeyen CHP darbe anayasaları ile yüksek yargı ve cumhurbaşkanlığı gibi vesayet için kurgulanan kurumları kullanarak milli iradeyi temsil eden hükümetleri alt etmeyi başarabilmiştir. Onlara göre CHP dışındaki partiler İktidara gelebilirler ama “muktedir” olamazlar ve olmamalıdırlar.

Analizimize dönecek olursak, öncelikle halkın TBMM ve cumhurbaşkanını seçme hakkını büyük bir nimet olarak gördüğümüzü ifade edelim. Zira Sünnî İslâm’da “icmayı ümmet” edille-i şer’iyyedendir. Yani ümmetin bir hususta verdiği karar meşru ve makbuldür. Bunun adını ister demokrasi isterse başka şekilde ifade edelim, sonuç değişmez. Yeter ki şaibe, hile, hud’a olmasın. Siyasi partiler ve adaylar eşit şartlarda ve haksız rekabet olmadan yarışabilsinler.

İkinci olarak, seçimler meşru bir zeminde eşit şartlarda yapılacağına göre halk kimi seçerse herkesin ona rıza göstermesi gerekir. Bu ikinci kabulü biraz açarsak, sosyolojik olarak Türk milletinin yaklaşık %70 kadarı dindar demokrat mânasında muhafazakâr seçmen yapısına sahipken, yaklaşık %30’u da sosyal demokrat, sosyalist ve daha uç eğilimlere sahiptir. Bu sosyolojik gerçeklik sebebiyle sosyal demokrat ve sosyalist kimliğe sahip olan CHP’nin Türkiye’de tek başına iktidara gelmesi 1923-1950 yılları arasındaki icraatları sebebiyle muhaldir ve iktidara gelememiştir ve gelemeyecektir. Ancak askeri darbelerin sağladığı imkânlar veya koalisyonlar yoluyla zaman zaman iktidar yüzü görmüştür.

Peki, 2023 seçimlerinde CHP cumhurbaşkanlığını kazanabilir mi? Buna “evet” demek mümkün değildir. Fakat CHP’nin cumhurbaşkanı adayı aynı zamanda 6-7 partinin de cumhurbaşkanı adayıdır. Yani CHP’nin tek başına iktidar olma ihtimali yokken, teşkil ettiği “6’lı masa” vasıtasıyla bir umut ışığı yanmıştır. Bu ışığa fer sağlayan partilerden HDP hariç tamamı muhafazakâr halk tabanına hitap etmektedirler. O halde nasıl oldu da düşünceleri, değerleri ve parti programları CHP’den farklı olan diğer partiler CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığına razı oldular? Bu sorunun birinci cevabı, mahalli idare seçimlerinde AK Parti’nin İstanbul ve Ankara’yı kaybetmesini sağlayan senaryonun tekrarlanması ihtimalidir. İkincisi ise 6’lı masadaki her parti için farklı olmakla birlikte R. Tayyip Erdoğan muhalifliği, hatta nefretinde ittifak etmiş olmalarıdır. Ancak bu muhaliflik ve nefrette hârici ortakları da bulunmaktadır. Onlardan birisi ABD’nin mevcut başkanı Joe Biden’dır. O zat seçilmeden önce 15 Temmuz 2016’da darbe ile deviremedikleri Tayyip Erdoğan’ı “muhalifleri organize ederek sandıkta yenmeyi” vadetmişti. ABD ve başkanı elinden geleni bugüne kadar ardına koymadı; teröristleri desteklemekten iktisadi darbelere, küstah tavırlarla ilan edilen yaptırım ve ambargolara, ortağı olduğumuz F35 savaş uçağı projesinden Türkiye’yi çıkarmaya ve hatta parasını ödediği savaş uçaklarını bile vermemeye, Yunanistan’ı boydan boya üslerle donatıp silahlandırmaya, diğer ülkelerle iş birliği gereği yapılan teknoloji transferlerini yasaklamaya kadar her türlü düşmanlığı yaptı. Bu hususta Fransa, Hollanda, İngiltere ve Almanya ve bazı Avrupa ülkeleri de ABD ile hulus birliği içerisinde oldu. Hülasa ABD liderliğindeki Batı’nın Tayyip Erdoğan nefreti ile 6’lı Masa ve PKK elebaşlarının Kandil’den yaydıkları Erdoğan nefreti birleştirilerek bakıldığında halkımızın 14 Haziran’da oyunu nasıl kullanacağının ipuçları ortaya çıkacaktır.

İçinde bulunduğumuz şartların nazikleştirdiği seçimlere gidilirken başkanlık sistemine geçişin sağlanması ile önemli bir tehlikenin bertaraf edilmiş olması ülkemiz için bir kazançtır. En azından yönetimde istikrar garanti altına alınmış, idareyi zaafa düşüren koalisyon tehdidi bertaraf edilmiştir. Her ne kadar muhalifler parlamenter sistemi “güçlendirilmiş” sıfatı ile yeniden getirme arzusunda olsalar da bu kapının kapandığını yakın bir zamanda onlar da anlayacaklardır. Başkanlık sisteminde düzeltilmesi gereken seçim sistemi ve siyasi partiler kanunu ile alâkalı bir takım noksanlıklar vardır ancak padişahın olmadığı yerde taçlı demokrasilerin sistemlerini talep etmek ya kasıt ya da siyaset bilmezlikten öte bir mâna taşımaz.

Yazıyı noktalamadan bir taaccübümü de ifade etmeden geçemeyeceğim. Haydi, AK Parti’de uzunca bir müddet Başbakanlık ve bakanlık gibi tepe noktalarda bulunmuş Ahmet Davutoğlu ve Ali Babacan’ın doku uyuşmazlığı ve muhalif tavırlarını kurdukları siyasi partilerle ortaya koymalarını bir hak olarak kabul edelim, 6’lı Masanın diğer ortaklarını da siyasi geleceklerini devam ettirmek için uygun buldukları bir tercih olarak anlayalım, Yeni Asya’ya ne oluyor da kraldan fazla kralcı oluyor? Olmasında bir beis de olmayabilir ama afyonlanmış veya hipnoz edilmiş gibi Süreyya’yı serada arıyorlar. İşin daha da vahimi bu siyasi tavırlarını okudukları Risalelere izafe ediyorlar. Merak ediyorum, Üstad’ın İttihat ve Terakki Fırkasına muhalif olmakla beraber 2. Meşrutiyet’in ilanından sonraki sükûtunu soranlara Sünuhat^[2]’ta verdiği cevabı hiç okumuyorlar mı? Okuyorlarsa nasıl anlıyorlar? Anlamlarına yardımcı olmak için onlara Muhakemat’tan İkinci Mukaddemenin son paragrafını okumalarını tavsiye ediyorum. Özellikle istişare ederken çok ihtiyaçları olacak. Aksi halde “tıbbı hendeseye kıyas ederek, tabibe bedel mühendise müracaat eden” hastanın akıbetine düşmek ihtimali kaviyyen memuldür.

---

[1] Abdullah Gül 2007 yılında cumhurbaşkanı adayı olarak ilk tur oylamada kullanılan 357 oydan 352’sini alarak TBMM’ce cumhurbaşkanı seçilmişti. Anayasa’nın 102. maddesine göre cumhurbaşkanı seçilebilmek için, ilk iki turda nitelikli çoğunluk (367 oy), sonraki iki turda ise salt çoğunluk (276 oy) aranıyordu. Dönemin Yargıtay Başsavcısı Sabih Kanadoğlu 367’nin sadece karar yeter sayısı değil aynı zamanda toplantı yeter sayısı olduğu iddiasını ortaya atmış, bu iddiaya sarılan CHP konuyu Anayasa Mahkemesine götürmüş, AYM bir hukuk rezaleti ortaya koyarak cumhurbaşkanlığı seçimi sırasında Meclis Genel Kurulu’nda en az 367 milletvekilinin bulunması gerektiğine hükmetmiş, bu danışıklı döğüş ve muvazaa sonucu Abdullah Gül cumhurbaşkanı olamamıştı.

[2] Sünuhat’daki pasaj şöyledir; Dediler: ‘İttihada şedit bir muarızdın. Neden şimdi sükût ediyorsun?’ Dedim: ‘Düşmanların onlara şiddet-i hücumundan. Düşmanın hedef-i hücumu, onların hasenesi olan azim ve sebattır ve İslâmiyet düşmanına vasıta-i tesmim olmaktan feragatidir.” “Bence yol ikidir: mizanın iki kefesi gibi. Birinin hiffeti, ötekinin sıkletine geçer. Ben tokadımı Antranik (dönemin Ermeni terörist başı) ile beraber Enver’e, Venizelos (dönemin Yunan başbakanı) ile beraber Said Halim’e vurmam. Nazarımda vuran da sefildir.”

Türkiye’nin Deprem Haritası

Prof. Dr. Mahmut Bozan

Ülkemizin 06 Şubat 2023 tarihinde birisi gece saat 04:17’de 7.7 büyüklüğünde diğeri de aynı gün 9 saat sonra 13:24’de 7,6 büyüklüğünde üst üste yaşadığı Kahramanmaraş merkezli iki büyük zelzele tüm halkımızı endişe ve heyecana gark etti^[1]. Zira zelzelenin kapsadığı alan 10 ili içine alacak ve Suriye’yi de etkileyecek kadar geniş ve dağınık bir sahada, kış mevsiminin en soğuk günlerinde ve herkesin evinde olduğu gece vaktinde vukua gelmişti. Son yüzyılın en büyük depremleri içinde mütala edilen Kahramanmaraş merkezli çfte zelzele, bazı alan uzmanlarının değerlendirmelerine göre patlayıcı enerji eş değeri açısından 130 atom bombasına eşit seviyededir. Coğrafi büyüklük olarak da kabaca Almanya kadar bir alanı kapsamaktadır. Bu sebeple zelzele Türkiye’nin en zor imtihanlarından birisi olduğu söylenebilir. Aşağıda son yüzyılın en büyük depremleri ve ortaya çıkan enerjinin patlayıcıya eşdeğerlerinin bir tablosu verilmiştir.

Bu vesile ile ifade etmek gerekir ki depremlerin büyüklüğü ile şiddeti aynı şeyi ifade etmemektedir. Mesela Kahramanmaraş depreminde olduğu gibi yüzeye yakın (6-7 km) bir depremle 2011 yılında Japonya’da okyanus tabanında (32 km) olan bir depremin (9 büyüklüğünde, 9 şiddetinde ve en yakın şehre 130 km mesafede) şiddeti ve yıkıcı gücü aynı değildir. Bazı uzmanlar Kahramanmaraş depreminin Japonya Tōhoku depreminden daha şiddetli (11 ) ve daha yıkıcı olduğunu söylemektedir.

Onca depremlerle^[2] tecrübe kazanan hükümet ve bürokrasi hâdiseye anında müdahale etmekle beraber, diğer depremlerdeki alanların kat kat büyüklüğünde ve şiddetinde olduğu için ilk gün kifayetsiz kaldı. Bu sebeple hârici yardım ve desteklere kapılarını açma mecburiyetini hissetti. Vatandaşların deprem bölgelerinden aynı anda uzaklaşma isteği trafiği kilitlerken, yıkılan binaların ve bazı yerlerde depremle kırılan yolların çıkardığı güçlükler, elektrik kesintisi, haberleşme hatlarının çalışmaması da AFAD, Kızılay, arama ve kurtarma ekiplerinin müdahalesini güçleştirdi. İlk gün kamu bürokrasisi organizasyon açısından iyi bir imtihan veremedi. Kriz masalarının kurulmasında, gerekli tedbirlerin alınarak koordinasyonun sağlanmasında gecikmeler yaşandı. Bu hususun daha sonra Hükümet tarafından esaslı bir değerlendirmeye tabi tutulacağını umuyoruz.

Bilindiği üzere sair âfetlerde olduğu gibi depremlerde de zamana karşı yarış söz konusudur. Arama-kurtarmadan, yaralılara müdahaleye, vefat edenlerin defnine, ısınma, barınma, iaşe ve ibateden, iletişim ve sağlıklı bilgilendirmeye kadar her husus kritik önemi haizdir. Tüm bu mes’uliyetleri ifa için vâliler, kaymakamlar, belediye başkanları başta olmak üzere hem merkezi hükümet ve taşra kuruluşları, hem mahalli idareler hem de sair destek birimlerinin yek âhenk olarak, koordineli biçimde deprem sahasına müdahale etmesi gerekir. Durumun gecikmelere ve hatalara tahammülü yoktur. Bu hassasiyet içinde hizmetlerin yürütülmesi şarttır.

Devletin âfet bölgesi tanımlaması ve 10 ilde geçerli olmak üzere üç ay süre ile olağanüstü hal ilan etme kararı isabetlidir. Sokakta kalan vatandaşlar için çadırlar kurulması, tâtil beldelerindeki otellerin devreye sokulması, durumu âcil olan yaralıların hastanelere sevki, depremzedelere ilk anda 10.000 TL yardım yapılması, Cumhurbaşkanının âfet bölgesine giderek halka en kısa sürede evlerinin yeniden yapılacağı müjdesini vermesi de yerinde bir harekettir. Diğer yandan âfet bölgesini rahatlatacak tüm kararlar alınmakta, ilk anda yaşanan kargaşa hali düzene sokulmaktadır. Halkımızın da bu hususlarda devlet kurumlarının çabalarına destek vermesi, yardım ve bağışlarla kolaylaştırıcı olması takdire şayandır.

Bu vesile ile ifade etmek gerekir ki, önceleri nadirattan olan âfet ve krizler günümüzde sıklaşmaya ve hatta ânileşmeye başlamıştır. Kamu yönetimi bölümlerinde verilen risk, kriz ve âfet yönetimi dersi daha bir önem kazanmaya başlamış, seçmeli olarak verilen bu dersler mecburi olmaya başlamıştır. Ancak kriz ve âfet yönetiminde teorik olarak eğitilen öğrencilerin hem stajlarla takviye edilmesine hem de Âfet ve Âcil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve belediyeler başta olmak üzere ilgili kamu kuruluşlarında görevlendirilmelerine ihtiyaç vardır. Ayrıca AFAD’ın gönüllü personel yapısının da güçlendirilmesi gerekir.

Meselenin diğer boyutu ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve belediyelerle birlikte tüm ilgili tarafların depreme dayanıklı evlerin yapılması hususundaki zayıf yönleri güçlendirmede elbirliği, görüş birliği ve uygulama birliğine gitmeleri, ehliyetsiz, kifayetsiz ve sırf para kazanma odaklı sözde müteahhitlere tüm kapıları kapatmaları, özellikle de denetim konusunda azami hassasiyeti göstermeleridir. Bu hususlarda mevcut mevzuat güncellenmeli ve aksaysan hususlar düzeltilmelidir.

Son bir mesele de depremlerin halkın psikolojisine yaptığı menfi tesirlerin bertaraf edilmesinde Diyanet İşleri Başkanlığı ve akademisyenlerin yapacağı telkin ve bilgilendirme faaliyetleridir. Dünyanın bir imtihan yeri olduğu, depremde kaybedilen malların sadaka hükmüne geçtiği, vefat eden masum insanların ebedi hayatı kazandıracak derecede bir nevi şehit hükmünde oldukları gibi hususlar açıklanarak, fay hatları üzerine bina yapmamanın, bina yapımında belirlenen mevzuat hükümlerine uymanın da hem Allah’ın fıtri şeriatına inkıyad hem de önemli bir vatandaşlık ve insanlık vazifesi olduğu, deprem esnasında nasıl hareket edilmesi gerektiği hususunda da gerekli bilgilendirmeler yapılmalıdır. Bu husus muhtelif çevrelerce tartışma konusu yapılmakta, bazıları materyalist bir anlayışla tamamen işi tesdüflere havale ederken bir kesim de Allah’ın kainata koyduğu kanunlara riayetin de bir kulluk vazifesi olduğu hususunu gözden kaçırabilmektedir. Doğrusu bir kesimin materyalist felsefe anlayışı ile “tabiat kanunu” dedikleri gerçekte ise kainattaki nizamın zembereği olan İlahi kanunlara-ki İslam ıstılahatında buna şeriat-ı fıtriye denilir-itaat farzdır. Biraz daha açıklık getirmek gerekirse Allah’ın iki tür şeriatı yani kanunu vardır. Birisi insanların davranışlarını düzenlemek için vahiy yoluyla gelen, Yahudi, Hıristiyan veya İslam şeriatıdır. Bu şeriatlara uymayanlar için hesap verme çoğunlukla ebedi alemde olur. Diğeri ise insanların dışında olan dünyamız ve içindekilerden tut, güneşlere, ay ve yıldızlara kadar tüm kainattaki varlıkların ahenk içinde çalışmasını sağlayan yine İslam ıstılahatında sünnetullah, adetullah veya şeriat-ı fıtriye denilen kanunlardır ki buna hata olarak tabiat kanunları da denilir. Bu kanunlara uymamanın cezası peşin ve dünyadadır. Uymayan her kim olursa cezasını çeker, uyanlar ise ondan kısmen veya tamamen korunmuş olurlar. Mesela ateşin yakması, suyun boğması insanları ayırt etmez. Allah’ın yer küreye verdiği özelliklerin -yanardağlardan zelzelelere kadar- pek çok hikmetleri vardır. İnsanlara düşen güçleri nisbetinde şeriat-ı fıtriyeye itaat etmesi, gerekli tedbirleri alması; gücünü ve boyunu aşan durumlarda da tevekkül ve teslimiyet göstermesidir.

Türkiye’nin bu çifte zelzele imtihanından başarı ile geçeceğine inanıyoruz. Cenab-ı Allah’dan vefat edenlere rahmet, yaralılara âcil şifalar ile geride kalanlara ve milletimize sabır, sükun ve başsağlığı diliyoruz.

---

[1] AFAD, 06 Mart 2023 tarihi itibariyle depremde 11 vilayetimizde 50.096 kişinin vefat ettiğini, 107.204 kişinin yaralandığını, 35.355 binanın yıkıldığını, 179.786 binanın ağır hasarlı, 40288 binanın da orta hasarlı olduğunu açıklamıştır. Bölgeden yaklaşık 5 milyon kişinin diğer illere göç ettiği, maddi zararın ise 104 milyar ABD Dolarını geçtiği ifade edilmiştir. Suriye’de ise yaklaşık 8.476 kişinin öldüğü, 14.803 kişinin de yaralandığı tespit edilmiştir.

[2] Türkiye’de adını unutturmayan en büyük depremlerin başında 1939’daki yaklaşık 33 bin kişinin öldüğü, 100 bin kişinin yaralandığı 7,9 büyüklüğündeki Erzincan Depremi gelmektedir. Daha sonra peş peşe gelen 7 büyüklüğündeki Erbaa (1942) ve 7,6 büyüklüğündeki Lâdik (1943) depremlerinde de binlerce insan ölmüş, birkaç katı insan yaralanmış ve kasabalar haritadan silinmişti. Keza Varto depremi (1966) ile Muradiye depremi (1976) de vefiyatların çok yüksek olduğu depremlerdi. Yakın tarihlerde ise Gölcük’te yaşanan 7,4 büyüklüğündeki (1999) depremde Kocaeli, Gölcük, Düzce, Sakarya, İstanbul ve Yalova’da 17 bin 118 kişi ölmüş, 25 bine yakın kişi de yaralanmıştı. Gölcük depreminin hemen ardından Düzce’de 7,2 büyüklüğündeki (1999) depremde 894 kişi ölürken, 2 bin 679 kişi yaralanmıştı.

“Geçmişten adam hisse kaparmış… Ne masal şey! Beş bin senelik kıssa yarım hisse mi verdi?

Tarihi tekerrür diye tarif ediyorlar; Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?”

Mehmed Âkif Ersoy

Prof. Dr. Mahmut Bozan

Merhum şairimize göre “ibret alınırsa tarih tekerrür etmez,” ancak beş bin senenin yaşanmışlıklarından yarım hisse bile alınamadığı için benzeri hâdiseler tekrar tekrar yaşanmaya devam edecek, tekerrür çemberi dönecektir. Edvar-ı tarihiye üzerine çok farklı görüşler bulunmaktadır. Biyolojik ve sosyal Darvincilere göre zaman bir hat üzere hareket eder, İbn Haldun sosyal hadiseleri yorumlarken “asabiyet- hadariyet” veya “asabiyet-medeniyet” kutupları arasında bir devri daimden söz eder. Yakın dönemde akademik câmianın henüz tam farkına varamadığı Said Nursi ise “zaman hattı müstakim üzerine hareket etmiyor ki mebde ve müntehası birbirinden uzaklaşsın, belki küre-i arzın hareketi gibi bir daire içinde dönüyor”[1] diyerek tarihi hâdiselerin anlaşılmasında farklı bir tefekkür penceresi açar. Bu vesile ile bu kavramlara yabâni olanların onu “Hurufilikle” suçlamasını uzun dilli nevzuhur ulemanın ne kadar meydan aldığının bir tezahürü olarak kaydedelim.

Bu yazının kaleme alınmasına sebep olan hâdise, son günlerde “meşrutiyet-cumhuriyet” mukayeseleri ile kimilerinin mevcut cumhurbaşkanını tenkit bâbında “kahrolsun istibdat, yaşasın hürriyet!” naraları atarak kendilerine siyasi alan açma çabalarıdır. Gerçekten de zaman düz bir çizgi gibi hareket etmediği için İkinci Meşrutiyet dönemindeki siyasi tablodan dersler çıkarılabilir. Abdülhamid Han ile İttihat Terakki arasındaki iktidar mücadelesi günümüze ne kadar ışık tutabilir ne kadar görüş keskinliği sağlayabilir bakmak lâzımdır. Bu yazıda seçim sathı mailine giren ülkemizdeki siyasi tablo ile bir asır önce Osmanlı Devleti’nde yaşanan siyasi hareketler mukayese edilecek, her iki dönemde de dünya siyasetinde hükümferma olmak isteyen ülkelerin ülkemiz hakkındaki politika ve stratejileri incelenecektir.

Öncelikle Devleti Âliye-i Osmaniye’deki manzarayı umumiyeye bir göz atalım. Padişah 2. Abdülhamid tahttadır ve uzunca bir süredir devam eden saltanatın yorgunluğu üzerine çökmüştür. Devlet idaresinde en vazgeçilmez nokta-yı istinat olan dâhilde asayiş ve ittihat sarsılmakta, bürokratik mekanizma fikir ayrılıkları sebebiyle verimsizleşmekte, askeri bürokrasinin siyasete müdahalesi ülke emniyetini tehlikeye atmakta, kapitülasyonlar başta olmak üzere teknolojik gerilik ve süreklilik kazanan harp ekonomisi sebebiyle devletin gelirleri giderlerini karşılayamamakta, hâsılı Osmanlı Devleti en zor günlerini yaşamakta ve tüm bunların müsebbibi olarak da Padişah suçlanmakta, siyasetlerinde ayrışan “jöntürkler” 2. Abdülhamid’e darbe konusunda ittifak etmekte, hatta merhum Âkif bile “ah o Yıldız’daki baykuş ölüvermezse eğer, âkıbet çok kötü..” diyebilmektedir. Ermeni teröristlerin “Kızıl Sultan” diyerek 1905 yılı Temmuzunda saatli bomba ile tertipledikleri su-i kasttan Padişah’ın kurtulmasına en çok hayıflanıp üzülen de maalesef bugün Ankara’da bir mektepte ismi yaşatılan Tevfik Fikret olacaktır. Bir Lâhza-i Ta’ahhur (Bir anlık gecikme) adlı şiirinde Fikret, aydın ihanetinin bugün de yaşanan örneklerinden birisini sergileyecek, Ermeni komitacılarını “Ey şanlı avcı!” diye alkışlayacak, muvaffak olamamalarına kahredecek ve “Damını (tuzağını) bihûde kurmadın. Attın fakat yazık ki, yazıklar ki vurmadın!” Diye adeta dövünecektir.

Abdülhamid Han’ın hal’inden sonra iktidarı ele alan İttihat ve Terakki fırkası, meşhur 31 Mart Hâdisesi ve sonrasında Beyazıt’tan Beşiktaş’a kadar kurduğu darağaçları ile istibdadın ne olduğunu, hak nedir, hürriyet nasıl bir şeydir dünya âleme gösterecektir.

Dâhildeki bu tablo Abdülhamid Han’ın devlet idaresinde hiç hatası olmadığı mânasına gelmeyeceği gibi, muhaliflerin tenkitlerinin, hatta su-i kast ve ölüm temennilerinin de haklı olduğu anlamına gelemez. Zira devlet idaresinde kocaman bir bürokratik çarkın işlemekte olduğunu, bunun tepesinde oturan zatın siyasi sorumluğu olsa bile tüm kabahatin ona yüklenmesinin de bir haksızlık olacağını ifade etmek gerektir. O zaman doğru ölçü, hatâ-savab cetveli denilen iktidarın artı ve eksilerine bakılarak bu soruya cevap verilmesidir ve geçen zaman bu soruya cevap vermiştir. Zira “uçak siste iken” yapılan yorumlar ile tayyarenin yere inmesinden sonra yapılan yorumlar farklıdır. Zaman Abdülhamid’i haklı çıkarmıştır. “Şanlı avcı” diye teröristlere övgüler dizen Tevfik Fikret, İttihat ve Terakki fırkasının iktidar günlerinde yazdığı bir şiirde (1912) yağma ve çapul düzenini “Han-ı Yağma” şiirinde İttihatçıların aleyhinde ve onları aşağılayan ifadelerle ortaya koymuştur[2]. Keza dönemin şiddetli Abdülhamid münekkitlerden Rıza Tevfik, nam-ı diğer Filozof Rıza “Sultan Abdülhamid Han’ın Ruhâniyetinden İstimdat” adlı mersiye tarzı şiirinde “Dîvâne sen değil, meğer bizmişiz/Bir çürük ipliğe hülyâ dizmişiz/Sade deli değil, edepsizmişiz/Tükürdük atalar kıblegâhına” diyerek özür dileme gereği duymuştur[3].

Abdülhamid Han dönemi ile ilgili mevzu sınırlılığında bu kadar ile iktifa ederek meselenin bir de hârici boyutuna bakmak lüzumu vardır. Zira Osmanlı Devleti tabii ömrünü tamamlamaktayken dünya siyasetinde Hıristiyan dünyayı temsilen ortaya çıkan zinde güçler bulunmaktadır. O dönemde gücünün zirvesinde olan İngiltere, rekabet halinde olduğu Fransa ve Rusya, Osmanlı Devleti’ne ölüm döşeğindeki “hasta adam” olarak bakmakta ve gizli anlaşmalarla mirasını nasıl paylaşacaklarının plânlarını yapmaktadır. Yunanistan’a bağımsızlık verilmesiyle açılan kapıdan Balkan milletleri birer birer girmekte, Tanzimat ve Islahat Fermanlarıyla gayr-ı Müslimlere tanınan ayrıcalıklar eski Osmanlı tebası olan milletlerin her birine bir devlet hediye etmektedir. Ortaya çıkan her fabrikasyon devlet de işe yüzyıllarca beraber yaşadığı Müslüman ahaliyi öldürmek ve tehcire zorlamakla başlamaktadır. Devleti Âliye-i Osmaniye’de kiliseleri, mezhepleri, gelenek ve görenekleri mahfuz olan; din, dil, ibadet, seyahat ve benzeri her türlü haktan faydalanan, askerlikten muafiyet sebebiyle nüfusları sürekli artan ve ticaretle uğraşarak zenginleşen Yunan, Bulgar, Sırp, Hırvat gibi Balkan milletleri istiklâliyetlerine kavuşunca Müslüman ahalinin varlığına tahammül edememiş, mallarını yağmalamış, câmilerini yerle yeksan etmiş, geriye kalan mektep, medrese ne varsa yıkmış, hatta kabristanlarını bile ortadan kaldırmışlardır. Kuyrukta bekleyen “Millet-i Sâdıka” denilen Ermenilerin” Harb-i Umumide yaptıkları izahtan varestedir. Hatta Yahudiler bile bir devlet “satın alma” hayali ile vâdedilmiş topraklar için pazarlıklara girişmektedir.

Bir asır sonrasına yani günümüzdeki tabloya bakacak olursak hariçte değişen pek bir şey olmadığını, sadece devlet isimlerinin değişmiş olduğunu görürüz. İngiltere’nin başrolünü ABD almıştır ama İngiliz senaryo yazmaya devam etmektedir. Fransa yardımcı oyuncu rolünde, Almanya yediği dayaktan sonra terbiyeli maymunu oynamakta, Rusların Kafkas ve Türkistan’a olan tahakkümü halen devam etmekte, Yunanistan kışkırtılarak Türkiye’nin hızı kesilmek istenmekte, ırkçılık oyunu tekrar sahaya sürülerek Kürt halkı üzerinden yeni tezgâhlar kurulmakta, devşirilen teröristler taşeron olarak kullanılmakta, bu oyunda Ermeni ve Yahudi kartı da hiç ihmal edilmemektedir. ABD liderliğindeki Batılı ülkeler “Genişletilmiş Büyük Ortadoğu projesi” adını verdikleri İslâm dünyasını parçalama ve dünya siyasetinden silme stratejilerini hayata geçirmeye çalışmakta, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice Fas’tan Basra körfezine kadar Türkiye’nin de içinde olduğu 22 devletin sınır ve haritalarının değiştirileceğini beyan etmekte bir beis görmemektedir. Halen ABD başkanı olan Joe Biden 15 Temmuz 2016 tarihindeki başarısız darbeye rağmen plânlarından vaz geçmediklerini ikraren Türkiye’de AK Parti iktidarını sona erdirmek için yapacaklarını seçim vaadi olarak ilan edebilmektedir.

İç siyasetteki gelişmelere bakıldığında muhafazakârlarla sosyalistlerin ana damarları teşkil ettiği aynen bir asır önceki ayrışmaya benzer şekilde Cumhur İttifakı ile Millet İttifakı adını alan bu iki siyasi hareket muhtemelen Mayıs ayı ortalarında halkın seçimine muhatap olacaktır. Altılı Masa olarak da anılan Millet İttifakı’nın üyelerinden Meral Akşener’in siyasi tabloyu Padişah Abdülhamid ile İttihat ve Terakki arasındaki mücadeleye benzeterek, Cumhurbaşkanı’nı müstebit, kendilerini ise hürriyetçi olarak ilan etmesi mânidardır. İşte burada tarih tekerrür etmektedir.

Ancak ibret alındığı için olsa gerektir ki bir asır önce yaşanan talihsizlikler artık yaşanmıyor. Osmanlı Devleti’ni hasta adama benzetenler şimdi kendileri iyice yaşlandılar. Osmanoğlu ise sağlıklı, geleceğe umutla bakan, azimli bir delikanlı oldu. Sadece kendi halkının değil, neredeyse tüm İslâm âleminin umudu haline geldi. Akif’i yine rahmetle analım ama artık “yıkık bir köprü için Belçika’dan kalfa” gelmiyor. Türkiye inşaat sektöründe dünya ikincisi olarak dünyaya yol, köprü, baraj ve havalimanları yapıyor. Mühendislerimiz, hekimlerimiz bir asır öncesindeki tabloyu çoktan tersine çevirdiler. Ülkemizi korumak, gerekirse düşmanlara haddini bildirmek için her türlü silahı hem de en ileri teknolojiyle donatarak kendimiz yapabiliyoruz. Ecnebilerin savaş korkusu bizim gençlerimizin yanından bile geçemiyor. Onların taşeron devletlere, terör örgütlerine veya özel şirketlere devrettikleri muharebeyi bizim Mehmetçiklerimiz iman şuuru ile yapıyorlar ve bu sebeple dünyanın en iyi ordusu durumundalar. Bir asır önce belimizi büken fukaralık bugün üstesinden gelinecek kadar küçüldü, gelir dağılımında adaletin sağlanmasıyla daha da küçülecektir.

Dünün mütegallibeleri ise ellerinden kaçmakta olan dünya siyasetini tanzim etme pozisyonunu kurtarma telaşı içindedirler. Fitne ve fesatla, zulüm ve kanla mazlum milletlerden gasp ettikleri servetlerin üzerine kurdukları refah adacıklarında keyif çatma dönemi sona ermeye başladı. Sömürülen ülkelerin çocukları dört bir yandan üzerlerine gitmeye, alacaklarını istemeye başladılar, mültecilerden kurtulmayı baş siyasetleri haline getiren Avrupa ülkeleri “ihtiyar tilki” numaraları ile bu işten sıyrılamayacaklardır. Hayal edilen tek kutuplu dünya yerini çoktan çok kutuplu dünyaya bırakmaya başlamıştır. O çok kutup içinde Türkiye de bulunmaktadır. Türkiye tırmanma şeridinde duraksamayacak, muhtemelen 14 Mayıs 2023’te yapılacak Başkanlık ve TBMM seçimlerinde halkın şaşmaz iradesi en doğru kararı verecektir.

Sonuç; her çıkışın bir inişi vardır, her nefis gibi her devlet de er-geç ölümü tadacaktır. Önemli olan şey, insaniyetin gereği olarak haysiyetli ve hakkaniyetli bir sistem inşa etmektir. Tıpkı ecdadımızın vaktiyle yaptığı gibi.

---

[1] Konuyla ilgili bkz; Nursi, B.S. Hutbe-i Şam’iye, s. 43. https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/hutbe-i-samiye/arabi-hutbe-i-samiye-eserinin-tercumesi/43.

[2] Bkz; Fikret, T. Anonim, https://www.antoloji.com/han-i-yagma-siiri/

[3] Bkz; Tevfik, R. Anonim, https://www.antoloji.com/sultan-abdulhamid-han-in-ruhaniyetinden-istimdat-siiri/

Batı Karadeniz Akademisyenler Derneği bünyesinde 2019 yılında kurulan BAKAD Yayınevi üçüncü kitabını da yayımladı. E-pub kategorisinde yayımlanan bu kitap aynı zamanda BAKAD Günlükleri şeklinde planlanan serinin ikinci yayını olarak “Türkiye ve Dünya Siyasetine Akademik Bakış” adını taşıyor. Kitapta 2020 yılından günümüze kadar ülkemizde ve ülkemizle alakadar olarak dünyada yaşanan önemli hadiselerin analizini ihtiva etmektedir. BAKAD’ın web sayfasında yayımlanan bu analizler, gelecekte geçmişe dönük değerlendirmeler için bir hatıra ve BAKAD’ın yayın politikası açısından tarihe not düşmeyi amaçlamaktadır.